Το κυδώνι (Cydonia oblonga) είναι ένα αρχαίο φρούτο με ιστορία που χάνεται στους αιώνες. Καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Ασία και στη Μεσόγειο, ενώ στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη συμβόλιζε την αγάπη και τη γονιμότητα. Αν και σήμερα καταναλώνεται λιγότερο σε σχέση με άλλα συγγενικά φρούτα, όπως το μήλο και το αχλάδι, εξακολουθεί να αποτελεί μια θρεπτική επιλογή με σημαντικά οφέλη για την υγεία.

Δείτε τα κυριότερα οφέλη του, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, αλλά και τις πιθανές παρενέργειες που αξίζει να γνωρίζετε.

1. Πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά

Το κυδώνι περιέχει φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα, όλα με ελάχιστες θερμίδες. Ένα μέτριο φρούτο (92 γραμμάρια) προσφέρει περίπου 52 θερμίδες, σημαντική ποσότητα βιταμίνης C (15% της ημερήσιας ανάγκης), καθώς και χαλκό, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο. Δεν ξεχωρίζει για μια μόνο βιταμίνη, αλλά αποτελεί έναν «πολύχρωμο» θρεπτικό σύμμαχο.

2. Ισχυρή αντιοξειδωτική δράση

Οι πολυφαινόλες και τα φλαβονοειδή του (όπως η κουερσετίνη και η καεμφερόλη) συμβάλλουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες, καταπολεμούν τη φλεγμονή και ενδέχεται να προστατεύουν από χρόνιες ασθένειες, όπως τα καρδιαγγειακά.

3. Ανακούφιση από την πρωινή ναυτία στην εγκυμοσύνη

Μία μελέτη σε εγκύους έδειξε ότι το σιρόπι κυδωνιού ήταν πιο αποτελεσματικό από τη βιταμίνη Β6 στη μείωση της ναυτίας και των εμετών. Αν και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, χρειάζονται περισσότερες έρευνες πριν καθιερωθεί ως φυσικό «φάρμακο» για την εγκυμοσύνη.

4. Προστασία του πεπτικού συστήματος

Η λαϊκή ιατρική χρησιμοποιούσε παραδοσιακά το κυδώνι για γαστρεντερικά προβλήματα. Σύγχρονες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι το εκχύλισμά του μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή στο έντερο, πιθανώς βοηθώντας σε παθήσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα.

5. Αντιμετώπιση γαστρικών ελκών

Το κυδώνι φαίνεται να εμποδίζει την ανάπτυξη του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, του βακτηρίου που ευθύνεται για τα περισσότερα έλκη στομάχου. Παράλληλα, πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι προστατεύει από βλάβες που προκαλεί το αλκοόλ στο στομάχι.

6. Μείωση συμπτωμάτων παλινδρόμησης

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (καούρες, φούσκωμα, αναγωγές) μπορεί να βελτιωθεί με το σιρόπι κυδωνιού. Έρευνες σε παιδιά και εγκύους έδειξαν ότι είναι εξίσου αποτελεσματικό με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως για το πρόβλημα αυτό.

7. Μείωση αλλεργικών αντιδράσεων

Το κυδώνι φαίνεται να δρα ευεργετικά σε ήπιες αλλεργίες, καθώς καταστέλλει την υπερδραστηριότητα των ανοσοκυττάρων που ευθύνονται για τα συμπτώματα.

8. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού

Με 15% της ημερήσιας ανάγκης σε βιταμίνη C ανά φρούτο και σημαντική περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, το κυδώνι βοηθά στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού και στη διατήρηση ενός υγιούς μικροβιώματος στο έντερο. Οι αντιβακτηριακές του ιδιότητες προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο προστασίας.

Πώς να το καταναλώσετε

Σε αντίθεση με τα μήλα και τα αχλάδια, το κυδώνι δεν τρώγεται εύκολα ωμό, καθώς έχει σκληρή σάρκα και στυφή γεύση. Μαγειρεμένο, όμως, μεταμορφώνεται:

  • Σιγοβράστε το με νερό, λίγη ζάχαρη και μπαχαρικά (κανέλα, βανίλια, γαρύφαλλο).
  • Χρησιμοποιήστε το για να συνοδεύσετε γιαούρτι, βρώμη ή ψητό κρέας.
  • Ετοιμάστε παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού ή μαρμελάδα, πάντα με μέτρο λόγω ζάχαρης.
  • Προσθέστε το σε τάρτες και πίτες φρούτων για ιδιαίτερο άρωμα.

Πιθανές παρενέργειες

Παρά τα σημαντικά του οφέλη, το κυδώνι χρειάζεται προσοχή:

  • Σπόροι: Περιέχουν αμυγδαλίνη, μια ουσία που σε μεγάλες ποσότητες απελευθερώνει κυανίδιο. Γι’ αυτό δεν καταναλώνονται ποτέ ωμοί ή σε μεγάλες ποσότητες.
  • Πεπτικά προβλήματα: Σε ευαίσθητα άτομα μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε τανίνες.
  • Αλληλεπιδράσεις: Το σιρόπι ή τα εκχυλίσματα κυδωνιού ενδέχεται να επηρεάσουν τη δράση ορισμένων φαρμάκων για το στομάχι. Συνιστάται πάντα η συμβουλή γιατρού πριν από τη χρήση τους.

Το κυδώνι δεν είναι μόνο ένα φρούτο με ιστορικό και παραδοσιακή αξία, αλλά και ένα τρόφιμο με πολλά υποσχόμενα οφέλη για την υγεία. Από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μέχρι την ανακούφιση γαστρεντερικών προβλημάτων, φαίνεται να αποτελεί έναν φυσικό σύμμαχο ευεξίας.

Photo credit: Istock