Θυμάστε εκείνη την εποχή που οι φιλίες έμοιαζαν να έρχονται αβίαστα; Στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, υπήρχαν άπειρες ευκαιρίες να γνωρίσετε ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα, να μοιραστείτε δραστηριότητες και να δημιουργήσετε δεσμούς που έμοιαζαν παντοτινοί.

Διαβάστε ακόμη: Πού πάνε οι φιλίες σου όταν χωρίζεις (από αυτές)

Στην ενήλικη ζωή, όμως, το τοπίο αλλάζει. Οι φίλοι μετακομίζουν, αλλάζουν δουλειές, δημιουργούν οικογένειες ή απλώς εξελίσσονται σε διαφορετικούς ανθρώπους. Μέσα σε όλα αυτά, οι επαφές χαλαρώνουν και οι δεσμοί απομακρύνονται. Και κάπου εκεί εμφανίζεται η μοναξιά.

Αυτό δεν μειώνει τη σημασία που έχουν οι φίλοι για την ψυχική μας υγεία, αντιθέτως, την κάνει πιο επιτακτική. Πολλοί από εσάς ίσως νιώθετε ξαφνικά πιο μόνοι καθώς μεγαλώνετε και αναζητάτε εκείνο το υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο που κάποτε φαινόταν αυτονόητο.

Διαβάστε ακόμη: 4 φράσεις που καταστρέφουν τις σχέσεις

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Πάτροκλο Παπαδάκη, υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για τους οποίους οι φιλίες στην ενήλικη ζωή μοιάζουν τόσο δύσκολες και συχνά προκαλούν αίσθημα μοναξιάς αλλά και τρεις δρόμοι για να τις κάνετε ξανά ουσιαστικές.

1. Περιμένετε οι άλλοι να κάνουν την πρώτη κίνηση

Είναι φυσιολογικό να θεωρείτε πως, μόνο και μόνο επειδή βρίσκεστε στον ίδιο χώρο με κάποιον, στη δουλειά, στο γυμναστήριο, σε μια εκδήλωση, η γνωριμία θα έρθει από μόνη της. Όταν ήσασταν νεότεροι, η αυθόρμητη προσέγγιση ερχόταν πιο εύκολα. Ως ενήλικες, όμως, οι άνθρωποι είναι πιο επιφυλακτικοί.

Αυτό που μπορεί να κάνει τη διαφορά είναι η πρόθεση. Το να αποφασίσετε συνειδητά να απευθυνθείτε σε κάποιον που πιστεύετε ότι ταιριάζετε, σας βάζει ήδη στον δρόμο μιας νέας φιλίας. Ακόμα και οι πιο απλές, καθημερινές συζητήσεις με αγνώστους ή περιστασιακούς γνωστούς, όπως δείχνουν έρευνες, έχουν τεράστια θετική επίδραση στην ψυχική υγεία.

Μάλιστα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2024 στο Journal of Positive Psychology έδειξε ότι ακόμη και οι σύντομες αλληλεπιδράσεις με ξένους αυξάνουν την αίσθηση του ανήκειν.

Τι προτείνει ο ψυχολόγος

  • Βρείτε χώρους όπου συχνάζουν άτομα με τα ίδια ενδιαφέροντα: λέσχες ανάγνωσης, μαθήματα κεραμικής, γυμναστήριο, ομάδες πεζοπορίας.
  • Ξεκινήστε κουβέντες, ρωτήστε, δείξτε ειλικρινές ενδιαφέρον. Όταν είστε θετικοί και ανοιχτοί, οι άλλοι ανταποκρίνονται.
  • Σταδιακά, προτείνετε μικρές εξόδους εκτός του αρχικού περιβάλλοντος, έναν καφέ, έναν περίπατο, μια απλή έξοδο.
  • Όσο πιο συχνά δίνετε το «παρών» σε χώρους και αλληλεπιδράσεις, τόσο πιο οικεία γίνεστε, και η οικειότητα είναι το πρώτο βήμα προς τη φιλία.

2. Είστε άκαμπτοι στη φιλική σχέση

Δεν μπορείτε να περιμένετε οι φιλίες να λειτουργούν με τους ίδιους όρους που λειτουργούσαν όταν ήσασταν έφηβοι. Οι ενήλικες έχουν φορτωμένα προγράμματα, πολλαπλές υποχρεώσεις και διαφορετικές προτεραιότητες. Αντί, λοιπόν, να ζητάτε διαρκή επαφή, είναι πιο σημαντικό να είστε ευέλικτοι και να δείχνετε ότι ενδιαφέρεστε μακροπρόθεσμα.

Ίσως έχετε βρεθεί στη θέση να κανονίζετε συναντήσεις που τελικά ακυρώνονται. Όμως, ακόμη και μικρές, σταθερές κινήσεις φροντίδας κάνουν θαύματα: ένα μήνυμα, ένα αστείο βίντεο, μια σύντομη κλήση. Το «λίγο αλλά σταθερά» είναι πιο ουσιαστικό από το «πολύ και σπάνια».

Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η ποιότητα του χρόνου που περνάτε με φίλους, η θετική αντίδρασή τους στις χαρές σας και η στήριξή τους στην ανεξαρτησία σας, είναι βασικοί δείκτες ευεξίας.

Οι φιλίες σάς κάνουν να νιώθετε μοναδικοί, εκτιμημένοι, γεμάτοι ενέργεια και ικανοποιημένοι στις ψυχολογικές σας ανάγκες. Άρα, η ουσία δεν είναι η συχνότητα, αλλά η σταθερή, έστω και διακριτική, παρουσία.

3. Προσπαθείτε να ελέγξετε αυτό που δεν μπορείτε

Ένας ακόμη λόγος που οι ενήλικες βιώνουν μοναξιά στις φιλίες τους είναι οι σιωπηλές προσδοκίες. Θέλετε ο φίλος να απαντά αμέσως, να σας συμπεριλαμβάνει πάντα, να δείχνει ακριβώς την ίδια προσοχή που δείχνετε κι εσείς.

Όταν, όμως, οι προσδοκίες αυτές δεν ικανοποιούνται, η απογοήτευση βαραίνει τη σχέση. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε πώς θα φερθεί ο άλλος. Όσο περισσότερο εξαρτάτε την αίσθηση της σύνδεσης από τη δική του στάση, τόσο πιο ευάλωτοι γίνεστε.

Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο Advances in Life Course Research έδειξε ότι με την ηλικία οι φιλίες τείνουν να γίνονται πιο ομοιογενείς, βασισμένες σε κοινό φύλο ή μορφωτικό επίπεδο. Ωστόσο, το να απαιτείτε από κάθε φίλο να σας αντικατοπτρίζει απόλυτα, οδηγεί μόνο στη ματαίωση.

Οι ενήλικες δεσμοί ανθίζουν όταν στρέφετε τις προσδοκίες προς τον εαυτό σας: όταν εσείς παίρνετε την πρωτοβουλία να στείλετε ένα μήνυμα, να προτείνετε μια συνάντηση ή να αποδεχθείτε ότι οι ρυθμοί της ζωής φέρνουν αναπόφευκτες αποστάσεις.

Οι φιλίες δεν πρέπει ποτέ να είναι μονόπλευρες, αλλά χρειάζονται χώρο και κατανόηση. Όσο περισσότερο χαλαρώνετε τις άκαμπτες απαιτήσεις, τόσο περισσότερο αφήνετε χώρο στη γνήσια σύνδεση.

Το μάθημα που κρύβεται πίσω από όλα αυτά

Η φιλία στην ενήλικη ζωή δεν είναι χαμένη υπόθεση. Απλώς απαιτεί διαφορετική προσέγγιση εξηγεί ο ψυχολόγος:

  • Να έχετε πρόθεση να ανοίγεστε σε νέες γνωριμίες.
  • Να δείχνετε σταθερό ενδιαφέρον, έστω και σε μικρές δόσεις.
  • Να αφήνετε χώρο στους άλλους να είναι ο εαυτός τους, χωρίς να φορτώνετε τη σχέση με υπερβολικές προσδοκίες.

Μπορεί να μην έχετε πια την ανεμελιά της εφηβείας ή την καθημερινή τριβή του πανεπιστημίου, αλλά έχετε τη σοφία να καλλιεργείτε φιλίες με περισσότερη ουσία και αυθεντικότητα.

Να θυμάστε ότι η φιλία στην ενήλικη ζωή δεν μετριέται με το πόσες φορές συναντιέστε την εβδομάδα, αλλά με το πόσο παρόντες είστε ο ένας στη ζωή του άλλου.

Photo credit: Istock