Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξετάζει το ενδεχόμενο να χαρακτηρίσει την αιθανόλη, το βασικό συστατικό πολλών αντισηπτικών χεριών, ως επικίνδυνη ουσία που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου. Μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να οδηγήσει ουσιαστικά στην απαγόρευση πλήθους προϊόντων που χρησιμοποιούνται καθημερινά, ακόμη και σε νοσοκομεία, σύμφωνα με τους Financial Times.

Διαβάστε ακόμη: Κρυολόγημα: Γιατρός του Harvard συστήνει αυτήν τη σπιτική συνταγή

Τον Απρίλιο του 2025, η ΕΕ ξεκίνησε διαδικασία επανεξέτασης της ασφάλειας της αιθανόλης, μιας χημικής ουσίας γνωστής κυρίως ως το κύριο συστατικό των αλκοολούχων ποτών, λόγω ανησυχιών για πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Αυτή τη φορά, η έρευνα επικεντρώνεται στη χρήση της αιθανόλης ως απολυμαντικού, και όχι ως ποτού.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, μια εσωτερική σύσταση που διατυπώθηκε στις 10 Οκτωβρίου από μία από τις ομάδες εργασίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA) χαρακτήρισε την αιθανόλη ως τοξική ουσία, επικαλούμενη αυξημένο κίνδυνο καρκινογένεσης και επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη. Η ομάδα πρότεινε η ουσία να αντικατασταθεί σε προϊόντα καθαρισμού και άλλα βιοκτόνα είδη.

Η Επιτροπή Βιοκτόνων Προϊόντων του ECHA αναμένεται να συνεδριάσει μεταξύ 25 και 28 Νοεμβρίου. Εάν οι ειδικοί της επιτροπής καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η αιθανόλη είναι καρκινογόνος ουσία, θα εισηγηθούν την αντικατάστασή της, ενώ η τελική απόφαση θα ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εκπρόσωπος του ECHA δήλωσε στους Financial Times ότι, παρά τον χαρακτηρισμό της, η αιθανόλη ενδέχεται να «εξακολουθήσει να εγκρίνεται για τις προβλεπόμενες βιοκτόνες χρήσεις της, εφόσον αυτές θεωρηθούν ασφαλείς βάσει των αναμενόμενων επιπέδων έκθεσης ή εάν δεν υπάρχουν κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις».

Διχογνωμία μεταξύ των ειδικών

Μέχρι σήμερα, οι βασικοί γνωστοί κίνδυνοι από τη χρήση αντισηπτικών που περιέχουν αιθανόλη σχετίζονται κυρίως με ερεθισμό του δέρματος και δερματίτιδα εξ’επαφής. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξακολουθεί να θεωρεί την αιθανόλη ασφαλή για χρήση στην υγιεινή των χεριών, επισημαίνοντας ότι παραμένει ουσιώδες μέτρο πρόληψης κατά των λοιμώξεων, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν αυξάνονται τα κρούσματα κρυολογήματος και γρίπης, ενώ η χρήση της ήταν εκτεταμένη κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όταν δεν υπάρχει διαθέσιμο σαπούνι και νερό, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) συνιστά τη χρήση αντισηπτικού με τουλάχιστον 60% αλκοόλη για τον αποτελεσματικό καθαρισμό των χεριών.

Διαβάστε ακόμη: Καρκίνος του πνεύμονα: Τι ρόλο παίζει ο ταχυδρομικός κώδικας

Ένα καρκινογόνο στην καθημερινότητά μας

Η αιθανόλη, όταν μεταβολίζεται στον οργανισμό, μετατρέπεται σε ακεταλδεΰδη, ένα τοξικό παραπροϊόν που θεωρείται καρκινογόνο. Αν ο οργανισμός δεν μπορεί να αποβάλει γρήγορα την ακεταλδεΰδη, αυτή μπορεί να συσσωρευτεί, προκαλώντας βλάβες στο DNA και ενδεχομένως να συμβάλει στην ανάπτυξη καρκίνου, σύμφωνα με τον οργανισμό Cancer Research UK. Οι τύποι καρκίνου που έχουν συνδεθεί με την αιθανόλη περιλαμβάνουν τον καρκίνο του στόματος, του λαιμού, του λάρυγγα, του οισοφάγου, του  εντέρου, του ήπατος, του μαστού, του στομάχου και του παγκρέατος.

Πέρα από τα αντισηπτικά χεριών, η αιθανόλη χρησιμοποιείται ευρέως σε ποικιλία προϊόντων, όπως καθαριστικά και απολυμαντικά (π.χ. στοματικά διαλύματα και αφρόλουτρα), προϊόντα προσωπικής φροντίδας (λακ, aftershave), καθώς και σε βιομηχανικά και ιατρικά προϊόντα, όπως διαλύτες, συντηρητικά και ορισμένα υγρά φάρμακα.

Photo credit: iStock