Η μυρωδιά από φρεσκοψημένα μπισκότα, τα λαμπιόνια να φωτίζουν τους δρόμους και οι βιτρίνες να «φωτογραφίζουν» την εορταστική μαγεία φέρνουν μαζί τους έναν συνδυασμό ενθουσιασμού και… άγχους για τα δώρα. Κι ενώ πολλοί απολαμβάνουν αυτή την περίοδο με χαμόγελο, κάποιοι βλέπουν τον τραπεζικό τους λογαριασμό να «αδειάζει» πιο γρήγορα από ό,τι φαντάζονταν. Τι καθορίζει, όμως, αυτούς που τείνουν να ξοδεύουν περισσότερα τα Χριστούγεννα; Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του University College London (UCL) και του Northwestern University, η απάντηση βρίσκεται στην προσωπικότητα.

Διαβάστε ακόμη: Πώς να βγάλετε χρήματα από την ενοικίαση ρούχων

Τι έδειξε η μελέτη;

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social Psychological and Personality Science, ανέλυσε πάνω από δύο εκατομμύρια συναλλαγές 2.133 συμμετεχόντων, συσχετίζοντάς τες με ερωτηματολόγια προσωπικότητας. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι καταναλωτικές συνήθειες δεν είναι τυχαίες: η προσωπικότητα επηρεάζει σημαντικά το πώς διαχειριζόμαστε τα χρήματά μας, ειδικά σε περιόδους όπως τα Χριστούγεννα.

Διαβάστε ακόμη: Εσείς πόσα χρήματα θα δίνατε για το φόρεμα που “θεραπεύει”;

Σύμφωνα με τον Dr. Joe Gladstone από το UCL, που ηγήθηκε της έρευνας, «τα ευρήματα μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί κάποιοι ξοδεύουν περισσότερο κατά τη διάρκεια των γιορτών. Αυτή η γνώση μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε κοινωνικά ζητήματα, όπως το προσωπικό χρέος ή ο υπερκαταναλωτισμός, που επηρεάζουν την ευτυχία».

Η μελέτη επικεντρώθηκε στα πέντε βασικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας:

  • διάθεση για νέες εμπειρίες (Openness to Experience),
  • επιμέλεια (Conscientiousness),
  • εξωστρέφεια (Extraversion),
  • δεκτικότητα (Agreeableness) και
  • νευρωτισμός (Neuroticism).

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η επιμέλεια, δηλαδή η τάση για οργάνωση, προνοητικότητα και συνέπεια, συνδέεται με υψηλότερα έξοδα κατά την εορταστική περίοδο. Αντίθετα, οι άνθρωποι με υψηλή διάθεση για νέες εμπειρίες, που χαρακτηρίζονται από φαντασία, δημιουργικότητα και ενδιαφέρον για νέες εμπειρίες, τείνουν να ξοδεύουν λιγότερο.

Η δρ Sara Weston από το Northwestern University, συν-συγγραφέας της μελέτης, εξηγεί: «Γνωρίζουμε ότι η προσωπικότητα σχετίζεται με γενικότερα αποτελέσματα όπως εισόδημα, ευτυχία ή μακροζωία, αλλά είναι λιγότερο κατανοητό γιατί επηρεάζει συγκεκριμένες συνήθειες, όπως η κατανάλωση κατά τις γιορτές».

Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα αφορά τον νευρωτισμό. Τα άτομα με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού, δηλαδή με αυξημένη ευαισθησία στο άγχος και στις συναισθηματικές πιέσεις, φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από το «πρέπει» των γιορτών, αν θα αγοράσουν τα σωστά δώρα ή αν θα ικανοποιήσουν τους αγαπημένους τους. Αντίθετα, όσοι έχουν χαμηλότερο νευρωτισμό αντιμετωπίζουν τις αγορές πιο ήρεμα, χωρίς έντονη πίεση.

Η εξωστρέφεια και η δεκτικότητα επηρεάζουν επίσης, αλλά με πιο έμμεσο τρόπο. Οι εξωστρεφείς απολαμβάνουν την κοινωνική διάσταση των Χριστουγέννων και συχνά ξοδεύουν για εμπειρίες και εκδηλώσεις, ενώ οι δεκτικοί μπορεί να επενδύουν περισσότερα σε δώρα που θα ευχαριστήσουν τους γύρω τους, αναζητώντας αρμονία και ευχαρίστηση για τους άλλους.

Η έρευνα αυτή μας υπενθυμίζει ότι πίσω από κάθε γιορτινό καλάθι δώρων ή online αγορά βρίσκεται ένα μοναδικό ψυχολογικό προφίλ. Η προσωπικότητα όχι μόνο καθορίζει τις καθημερινές μας επιλογές, αλλά και τον τρόπο που ζούμε τις γιορτές. Κατανοώντας τον εαυτό μας, μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα τα έξοδά μας και να απολαύσουμε τα Χριστούγεννα με λιγότερο άγχος και περισσότερο χαμόγελο.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει «καλό» ή «κακό» ξόδεμα: ό,τι ταιριάζει στο δικό σας προφίλ προσωπικότητας μπορεί να γίνει εργαλείο για πιο συνειδητές και ευχάριστες γιορτές. Και όπως καταλήγει ο Dr. Gladstone, «το να ξέρουμε γιατί ξοδεύουμε μας βοηθά να παίρνουμε αποφάσεις που ενισχύουν την προσωπική μας ευτυχία».

Photo credit: Istock