Οι online αγορές συχνά παρουσιάζονται ως μια μορφή «ψυχοθεραπείας». Πράγματι, το πρώτο κύμα ευφορίας είναι πραγματικό: η περιήγηση στις αγαπημένες σας ιστοσελίδες ενεργοποιεί το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου σας και απελευθερώνει ντοπαμίνη, την ορμόνη της ευχαρίστησης. Όμως, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αυτό το ευχάριστο συναίσθημα συχνά ακολουθείται από μια απότομη «προσγείωση», με ενοχές, άγχος ή αίσθηση κενού.

Διαβάστε ακόμη: Πώς να πουλήσετε τα ρούχα σας online: Οδηγός βήμα-βήμα για έξτρα εισόδημα

Παρακάτω παρουσιάζονται οι τρεις πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι online αγορές μπορεί να σας αφήνουν συναισθηματικά εξαντλημένους, καθώς και τρόποι να κάνετε την εμπειρία πιο υγιή και απολαυστική.

Διαβάστε ακόμη: Cyber Monday: Πώς να παραμείνετε ασφαλείς στις online αγορές

1. Ο «παράδοξος κανόνας» της επιλογής δυσκολεύει τις αγορές

Στον ψηφιακό κόσμο, οι επιλογές είναι πρακτικά απεριόριστες. Αμέτρητα brands, προϊόντα και πληροφορίες (εκπτώσεις, reviews, size guides, υλικά κ.λπ.) σας κατακλύζουν συνεχώς και όλα αυτά χωρίς να μπορείτε να αγγίξετε ή να δοκιμάσετε οτιδήποτε.

Οι έρευνες επιβεβαιώνουν αυτό το φαινόμενο: όσο περισσότερες επιλογές έχετε, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η τελική απόφαση. Το αποτέλεσμα; Παράλυση της επιλογής, δηλαδή η αδυναμία να αποφασίσετε λόγω υπερφόρτωσης.

Παράλληλα, πολλές εταιρείες δεν σας πουλάνε απλώς ένα προϊόν, αλλά μια ολόκληρη υπόσχεση για «καλύτερη ζωή». Σας καλλιεργούν την προσδοκία ότι ένα αντικείμενο θα αλλάξει τη ρουτίνα, την αυτοεικόνα ή την καθημερινότητά σας, κάτι που συχνά καταλήγει σε περισσότερο άγχος και απογοήτευση.

2. Μπορεί να εξελιχθεί σε τεράστια «μαύρη τρύπα» χρόνου

Θεωρητικά, το online shopping είναι πιο εύκολο και γρήγορο. Στην πράξη, όμως, μια «γρήγορη ματιά» σε μια ιστοσελίδα συχνά γίνεται ώρες ατελείωτης περιήγησης. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της κατάστασης ροής (flow), εκείνης της ψυχολογικής κατάστασης όπου ο χρόνος μοιάζει να εξαφανίζεται επειδή είστε απόλυτα απορροφημένοι σε μια δραστηριότητα.

Το πρόβλημα είναι ότι μετά από αυτή την κατάσταση ροής, μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι έχετε ξοδέψει υπερβολικό χρόνο χωρίς καν να έχετε καταλήξει σε μια αγορά. Αυτό δημιουργεί απογοήτευση, άγχος και αίσθηση ότι χάσατε τον έλεγχο της ημέρας σας.

3. Η πίεση να είστε «υπεύθυνοι» καταναλωτές αυξάνεται

Το κοινωνικό τοπίο αλλάζει. Η βιωσιμότητα και η μείωση της κατανάλωσης αποτελούν πλέον προτεραιότητα για πολλούς από εσάς. Αυτό, παρότι είναι θετικό, μπορεί να κάνει τα online ψώνια πιο αγχωτικά.

Η προσπάθεια να είστε ηθικοί και υπεύθυνοι καταναλωτές μπορεί να γίνει ένα είδος ψυχολογικού ακροβατισμού, όπου προσπαθείτε να ισορροπήσετε τιμή, ποιότητα, οικολογική συνείδηση και προσωπικές προτιμήσεις. Το αποτέλεσμα συχνά είναι ενοχές, σύγχυση και αναβλητικότητα.

Έρευνες δείχνουν ότι όσο περισσότερες γνώσεις αποκτάτε για τη βιωσιμότητα, τόσο αυξάνεται το δίλημμα και η ένταση στην προσπάθειά σας να κάνετε την «σωστή» επιλογή.

Πώς να κάνετε online αγορές χωρίς να επηρεάσουν την ψυχική σας υγεία

  • Θέστε ξεκάθαρους στόχους και όρια: Αν ψάχνετε για κάτι συγκεκριμένο, επικεντρωθείτε μόνο σε αυτό. Καθορίστε εκ των προτέρων τι ακριβώς χρειάζεστε (π.χ. χρώμα, μέγεθος, λειτουργίες) και μην παρασύρεστε από άσχετες κατηγορίες.
  • Περιορίστε τις επιλογές σας: Επιλέξτε λίγα brands που εμπιστεύεστε και κινηθείτε μέσα σε αυτά. Έτσι μειώνετε τον όγκο της πληροφορίας και τη σύγχυση.
  • Χρησιμοποιήστε χρονικούς περιορισμούς: Βάλτε ένα timer για να αποφύγετε να χαθείτε στη ροή της περιήγησης.
  • Κάντε παύση όταν νιώθετε ότι πνίγεστε: Απομακρυνθείτε φυσικά από την οθόνη, περπατήστε λίγο, κινήστε το σώμα σας. Όταν επιστρέψετε, η σκέψη σας θα είναι καθαρότερη.
  • Παρατηρήστε αν το online shopping λειτουργεί ως μηχανισμός αντιμετώπισης: Αν ψωνίζετε παρορμητικά, ξοδεύετε χρήματα που δεν έχετε ή χρησιμοποιείτε τα ψώνια για να αποφύγετε δυσάρεστα συναισθήματα, ίσως αξίζει να μιλήσετε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Αν το online shopping σας προκαλεί αρνητικά συναισθήματα, ίσως είναι ένα σημάδι ότι δεν χρειάζεστε περισσότερα πράγματα, αλλά περισσότερη αυτοφροντίδα και συνειδητότητα. Και όταν όντως χρειάζεστε κάτι, οι παραπάνω συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε τη διαδικασία πιο διαχειρίσιμη, ευχάριστη και υγιή.

Photo credit: Istock