Πιθανότατα έχετε δει μελέτες που υποστηρίζουν ότι τα smartphones βλάπτουν την υγεία σας. Ωστόσο, νέα έρευνα δείχνει ότι η χρήση του κινητού μπορεί να είναι ωφέλιμη για τον εγκέφαλο μετά τα 50.

Διαβάστε ακόμη: Γιατί κολλάει ο εγκέφαλός μας στις αρνητικές σκέψεις; Τι λέει η ψυχολόγος

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Human Behavior, διαπίστωσε ότι οι ενήλικες άνω των 50 ετών που χρησιμοποιούν συστηματικά smartphones παρουσιάζουν χαμηλότερο ρυθμό γνωστικής έκπτωσης σε σχέση με όσους τα χρησιμοποιούν λιγότερο συχνά. Αυτό αμφισβητεί την ιδέα ότι η χρήση smartphone προκαλεί τη λεγόμενη «ψηφιακή άνοια», η οποία υποστηρίζει ότι η μακροχρόνια έκθεση στην τεχνολογία μπορεί να επιδεινώσει τις γνωστικές ικανότητες, και ταυτόχρονα εγείρει ερωτήματα για το αν η χρήση κινητού θα μπορούσε να ενισχύσει τη γνωστική υγεία και των νεότερων ενηλίκων.

Για τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 57 ήδη δημοσιευμένες έρευνες σχετικά με τη χρήση τεχνολογίας και τη γνωστική υγεία, που αφορούσαν περισσότερους από 400.000 ενήλικες άνω των 50 ετών σε όλο τον κόσμο. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν τα 69 έτη και όλοι είχαν υποβληθεί σε μια γνωστική εξέταση ή είχαν διάγνωση άνοιας.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχε καμία ένδειξη πως η χρήση κινητών αυξάνει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης. Αντίθετα, διαπίστωσαν έναν συσχετισμό ανάμεσα στη χρήση υπολογιστή, κινητού ή tablet και σε χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης.

Γιατί η χρήση κινητού μετά τα 50 μπορεί να είναι ωφέλιμη;

Η μελέτη δεν εμβάθυνε στους λόγους, απλώς εντόπισε έναν συσχετισμό ανάμεσα στη χρήση κινητού σε μεγαλύτερους ενήλικες και σε μειωμένο κίνδυνο γνωστικών προβλημάτων. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες θεωρίες για τα ευρήματα.

«Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι οι τεχνικά απαιτητικές δραστηριότητες απαιτούν μάθηση», λέει ο Amit Sachdev, ιατρικός διευθυντής στο Τμήμα Νευρολογίας του Michigan State University. «Μία από τις σημαντικότερες στρατηγικές για τη μείωση του κινδύνου γνωστικής έκπτωσης σε προχωρημένη ηλικία είναι η έντονη χρήση του εγκεφάλου κατά την πρώιμη και μέση ενήλικη ζωή.»

Η τεχνολογία επίσης απαιτεί τη χρήση του εγκεφάλου με διαφορετικούς τρόπους, όπως επισημαίνει ο Clifford Segil, νευρολόγος στο Providence Saint John’s Health Center στη Santa Monica. «Η χρήση τεχνολογίας απαιτεί τη χρήση πολλαπλών αισθήσεων, από το να κοιτάς την οθόνη, να κατανοείς τι εμφανίζεται ή να διαβάζεις αυτό που υπάρχει στην οθόνη, να το επεξεργάζεσαι στον εγκέφαλο και στη συνέχεια να χρησιμοποιείς τον οφθαλμο-κινητικό συντονισμό για να ανταποκριθείς σε αυτό που παρακολουθείς ή κάνεις», λέει. «Η χρήση τεχνολογίας είναι μια καθημερινή γνωστική άσκηση και η απώλεια της ικανότητας να χρησιμοποιείς το κινητό ή το email σου μοιάζει με την απώλεια της ικανότητας να οδηγείς ή να διαχειρίζεσαι τα οικονομικά σου.»

Υπάρχουν επίσης πολλοί περισπασμοί που εμφανίζονται στις συσκευές, όπως ειδοποιήσεις και διαφημίσεις, λέει ο Michael Scullin, συν-συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Baylor University. «Το να προσπαθείς να απαλλαγείς από αυτούς τους περισπασμούς και να συγκεντρωθείς αποτελεί μια γνωστική πρόκληση που δεν συναντάται απαραίτητα όταν κάθεσαι σε ένα ήσυχο δωμάτιο με μια εφημερίδα», εξηγεί.

Μπορεί επίσης να εμπλέκεται και ο κοινωνικός παράγοντας μέσω δραστηριοτήτων όπως οι βιντεοκλήσεις και τα γραπτά μηνύματα, σύμφωνα με τον Scullin. «Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση αποτελούν προγνωστικούς παράγοντες ταχύτερης γνωστικής έκπτωσης σε μεγαλύτερους ενήλικες», λέει. «Τα smartphones μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη κοινωνική σύνδεση και να μειώσουν την απομόνωση.»

Κάτι ακόμη που πρέπει να ληφθεί υπόψη: ο Scullin σημειώνει ότι τα κινητά μπορούν να λειτουργήσουν ως «γνωστικά βοηθήματα» για να βοηθήσουν τους μεγαλύτερους ενήλικες να θυμούνται πράγματα, όπως ραντεβού με γιατρούς και γενέθλια. Αυτό μπορεί να ενισχύσει στοιχεία όπως οι κοινωνικές συνδέσεις (όπως το να μην ξεχνά κανείς γενέθλια ή εκδηλώσεις) και να υποστηρίξει τη συνολική καλή υγεία — όλα αυτά ωφέλιμα για τον εγκέφαλο, όπως λέει.

Δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε χρήση οθόνης είναι ωφέλιμη. «Υπάρχει η πιθανότητα αυτές οι συσκευές να χρησιμοποιούνται πολύ παθητικά», λέει ο Scullin. «Αν το μόνο που κάνεις είναι να παρακολουθείς συνεχόμενα βίντεο, αυτό ίσως να μην αποτελεί ιδιαίτερα γνωστικά διεγερτική δραστηριότητα.»

Σε τελική ανάλυση, ο Scullin λέει ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί πώς οι ενήλικες (και ιδιαίτερα οι μεγαλύτεροι) μπορεί να ωφελούνται από τη χρήση smartphones. «Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι συσκευές δεν είναι πάντα καλές ή κακές», λέει.

Πηγή: Women’s Health

Photo credit: @chiaraferragni/Instagram