Γιατί αφήνουμε για αύριο ό,τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα; Από το να αναβάλουμε μια σημαντική επαγγελματική απόφαση μέχρι το να καθυστερούμε να απαντήσουμε σε ένα απλό email, όλοι έχουμε υπάρξει «θύματα» της αναβλητικότητας. Αν και συχνά τη θεωρούμε απλώς μια κακή συνήθεια ή έλλειψη πειθαρχίας, η αλήθεια είναι πιο σύνθετη: η αναβλητικότητα έχει βαθύτερες ψυχολογικές ρίζες και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητά μας, την παραγωγικότητα και την ψυχική μας υγεία. Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη στάση; Και, κυρίως, πώς μπορούμε να την ξεπεράσουμε;.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Ποιες ερωτικές σχέσεις ζείτε ξανά και ξανά; Η θεωρία που το εξηγεί

Αναβλητικότητα, ένας άγνωστος όρος

Το λάθος που πιθανότατα κάνετε είναι να πιστεύετε πως η αναβλητικότητα είναι κάτι που διαθέτετε, κάτι που έχετε. Κάτι στο οποίο δίνετε την ονομασία «στοιχείο του χαρακτήρα μου». Όμως, η αναβλητικότητα δεν είναι γρίπη, την οποία κανείς έχει, και μετά από συγκεκριμένη αγωγή, του περνάει. Όπως πολλά άλλα φαινόμενα τα οποία συνήθως –και λανθασμένα- αποκαλούμε χαρακτηριστικά, η αναβλητικότητα είναι κάτι που κάνουμε, στην προκειμένη περίπτωση, η πράξη της αναβολής μιας οποιασδήποτε δραστηριότητας. Αποδίδοντάς τη στο χαρακτήρα, έχετε την εντύπωση πως την εξηγείτε, όμως αυτό που κάνετε είναι να δίνετε έναν εύκολο τίτλο-άλλοθι σε μια συμπεριφορά η οποία χρειάζεται ουσιαστική εξήγηση.

Είναι σημαντικό να δώσουμε σωστό ορισμό, αν θέλουμε να δώσουμε λύση στο “πρόβλημα”. Η αναβλητικότητα δεν είναι κάτι που έχουμε μέσα μας. Την επικαλούμαστε για να δικαιολογήσουμε τη συμπεριφορά μας, κυρίως επειδή τη δεδομένη στιγμή δεν βρίσκουμε κάποιο σημαντικό αίτιο για να καθυστερήσουμε τη δουλειά που έχουμε να κάνουμε.

4 λόγοι που δεν κάνετε τα πράγματα στην ώρα τους

1. Επειδή οι συνέπειες της δουλειάς που πρέπει να γίνει δεν είναι άμεσες, ενώ οι συνέπειες της αναβολής είναι. Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η δίαιτα-που-δεν-ξεκινά-ποτέ-από-Δευτέρα. Το επιθυμητό και οπωσδήποτε ευχάριστο αποτέλεσμα της δίαιτας, η απώλεια βάρους και τα συνεπακόλουθά της (να φορέσετε το ένα νούμερο μικρότερο τζην που έχετε στην ντουλάπα από πρόπερσι) θα αρχίσει να είναι ορατό αρκετές μέρες μετά από την μέρα που θα την ξεκινήσετε. Αντίθετα, η αναβολή της δίαιτας δίνει άμεσα ικανοποίηση, άρα θετική ανατροφοδότηση στην αναβλητικότητα. Η αναβολή σας δίνει το δικαίωμα να απολαύσετε τα ολόφρεσκα μπισκότα κανέλας που σας προσφέρει η κολλητή σας. Και μάλιστα χωρίς τύψεις τύπου «έσπασα τη δίαιτα», αφού δεν την έχετε αρχίσει καν.

2. Από υπερβολική «αυτοπεποίθηση». Έχετε την τάση να θεωρείτε τον εαυτό σας πολύ αποτελεσματικό. Είστε σίγουροι πως ακόμα και στην εκπνοή του χρόνου θα πετύχετε το τρίποντο. Τότε δεν είναι παράδοξο αν οι διαρκείς αναβολές σάς έχουν γίνει πλέον τρόπος ζωής.

3. Επειδή κρίνετε πως το να μην κάνετε δουλειά τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν θα επιφέρει σημαντικές συνέπειες. Για παράδειγμα, ένας φοιτητής που καθυστερεί να ξεκινήσει το διάβασμα για την εξεταστική, πιθανώς έχει θεωρήσει πως ακόμα και να μην προλάβει να ολοκληρώσει την μελέτη (κίνδυνος πάντα παρών όταν κανείς τείνει να αναβάλλει), δεν τον πειράζει αν κοπεί σε ένα ή περισσότερα μαθήματα. Γνωρίζει πως μπορεί να δώσει όσες φορές θέλει, μέχρι τελικά να τα περάσει, άρα το κόστος είναι σχετικά μικρό. Αν ο ίδιος φοιτητής επιθυμούσε να πάρει άμεσα πτυχίο, π.χ. αν ήθελε να προλάβει τις ημερομηνίες των αιτήσεων για μεταπτυχιακό, ίσως να αποφάσιζε να μελετήσει με μεγαλύτερη συνέπεια, αφού το κόστος της αναβλητικής του συμπεριφοράς θα ήταν πολύ πιο σημαντικό –να χάσει ένα ή δύο χρόνια περιμένοντας το επόμενο μεταπτυχιακό.

4. Επειδή απλώς δεν σας αρέσει η δουλειά που πρέπει να γίνει. Ως γνωστόν, σπανίως κανείς αναβάλει τα χόμπι του.

Photo credit: Istock