Έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί κάποιοι άνθρωποι όταν φτερνίζονται κάνουν τόσο θόρυβο που μοιάζει να ακούγεται μέχρι την άλλη άκρη της πόλης; Μήπως υπάρχει τρόπος να μειωθεί αυτή η ένταση;

Όλοι μας έχουμε συναντήσει κάποιον που φτερνίζεται με εκρηκτική δύναμη και κάποιοι πιστεύουν ότι το κάνουν… επίτηδες. Όμως, γιατί συμβαίνει αυτό;

Διαβάστε ακόμη: Ουλίτιδα: Τι δείχνουν τα ούλα μας για την υγεία μας;

Τι ακριβώς συμβαίνει όταν φτερνιζόμαστε;

Πρώτα απ’ όλα, το φτέρνισμα είναι μια φυσιολογική και απαραίτητη λειτουργία του οργανισμού. Όπως εξηγεί ο Mas Takashima, Πρόεδρος του Τμήματος Ωτορινολαρυγγολογίας και Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου στο Houston Methodist Academic Institute, «η μύτη λειτουργεί σαν φίλτρο για τον αέρα που φτάνει στους πνεύμονες».

Διαβάστε ακόμη: Αντικείμενα καθημερινής χρήσης: Πόσο συχνά πρέπει να τα αλλάζετε;

Μέσα στη μύτη υπάρχει ένα πυκνό δίκτυο από επιθηλιακά κύτταρα, μικροσκοπικές τρίχες και παχύρευστη βλέννα που παγιδεύουν σωματίδια και μικρόβια, προκειμένου να προστατεύουν το αναπνευστικό μας σύστημα. Όταν συσσωρεύονται ανεπιθύμητα σωματίδια, το σώμα μας τα αποβάλλει με το φτέρνισμα.

Η ανοσολογική αντίδραση στη μύτη προκαλεί την παραγωγή χημικών ουσιών που ερεθίζουν τους υποδοχείς. Αυτές οι ουσίες προκαλούν φλεγμονή, πρήξιμο και υπερπαραγωγή βλέννας, στέλνοντας σήματα στον εγκέφαλο μέσω του τρίδυμου νεύρου. Η περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται αυτό το ερέθισμα είναι ο προμήκης μυελός, ο οποίος προκαλεί τις μυϊκές συσπάσεις που γνωρίζουμε ως φτέρνισμα.

Γιατί όμως κάποιοι φτερνίζονται πιο δυνατά;

Η δύναμη του φτερνίσματος δεν καθορίζεται από τον τύπο του ιού ή του ερεθίσματος. Αντίθετα, το μυστικό βρίσκεται στη φυσιολογία του αναπνευστικού συστήματος.

Ο Mas Takashima εξηγεί πως το φτέρνισμα ξεκινά με μια βαθιά εισπνοή, ώστε να εισέλθει αρκετός αέρας στους πνεύμονες. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι φωνητικές χορδές κλείνουν και μόλις η πίεση αυξηθεί αρκετά, ο αέρας εκτοξεύεται απότομα και δημιουργεί τον ήχο του φτερνίσματος.

Το σχήμα και η ευλυγισία των φωνητικών χορδών, καθώς και η δομή των μαλακών ιστών στο πίσω μέρος του λαιμού, επηρεάζουν το αν το φτέρνισμα θα είναι αθόρυβο ή βροντερό. Επιπλέον, ο όγκος των πνευμόνων καθορίζει πόσος αέρας θα κινηθεί, αλλά δεν υπάρχει μια απλή φυσική μέτρηση που να προβλέπει με ακρίβεια την ένταση.

Ο Takashima προσθέτει ότι «υπάρχουν και κοινωνικοπολιτιστικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην ένταση και στον ήχο του φτερνίσματος».

Πώς μπορούμε να φτερνιστούμε πιο ήσυχα;

Στην Ιαπωνία, όπου η κουλτούρα δίνει μεγάλη σημασία στο να μην ενοχλούνται οι άλλοι, πολλοί άνθρωποι καταπιέζουν ή μειώνουν την ένταση του φτερνίσματός τους. Ο Takashima αναφέρει πως το μυστικό είναι να μειώσουμε την ενέργεια που απελευθερώνεται μέσα από το στόμα, δηλαδή να φτερνιστούμε με κλειστό στόμα, κάτι που περιορίζει σημαντικά τον ήχο.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η καταστολή του φτερνίσματος δεν είναι πάντα καλή ιδέα. Μελέτη από νοσοκομείο στη Λιέγη του Βελγίου περιγράφει την περίπτωση ενός άνδρα που, συγκρατώντας ένα φτέρνισμα, προκάλεσε σπάσιμο στο ιγμόρειό του, συνοδευόμενο από πόνο και πρήξιμο στο πρόσωπο.

Ο Takashima επιβεβαιώνει τους κινδύνους: «Η συγκράτηση του φτερνίσματος μπορεί να προκαλέσει ιατρικά προβλήματα όπως αιμορραγία από τη μύτη ή ακόμη και πίεση στην ευσταχιανή σάλπιγγα, με επακόλουθα προβλήματα στα τύμπανα των αυτιών».

Ωστόσο, αν θέλετε να μειώσετε τον θόρυβο χωρίς να συγκρατείτε το φτέρνισμα, μια καλή λύση είναι να το κάνετε με κλειστό στόμα, που περιορίζει την ένταση χωρίς να παρεμποδίζει την αποβολή του ερεθίσματος.

Photo credit: Mikael Blomkvist