Η Ελλάδα είναι ένα ανοιχτό βιβλίο μύθων και θρύλων, και τα ονόματα των νησιών της λειτουργούν σαν “κεφάλαια” που αφηγούνται το παρελθόν. Από θεούς και ήρωες μέχρι μορφολογικά χαρακτηριστικά και λέξεις της αρχαίας ελληνικής, οι ονομασίες στα ελληνικά νησιά δεν επιλέχθηκαν τυχαία. Αντιθέτως, διατηρούν μνήμες, υποδηλώνουν αξίες και αποκαλύπτουν όψεις της ταυτότητας κάθε τόπου. Κάθε ελληνικό νησί κρύβει στο όνομά του μια ιστορία, άλλοτε μυθική, άλλοτε γεωλογική, συχνά ποιητική.

Ελάτε να «διαβάσουμε» μαζί το τι σημαίνει κάθε όνομα και τι αποκαλύπτει για το νησί που αγαπήσατε ή σκοπεύετε να ανακαλύψετε.

Διαβάστε ακόμη: Ανέγγιχτοι παράδεισοι: 5 ελληνικά νησιά που δεν γνωρίζει (ακόμα) κανείς

Κέρκυρα

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Discover Corfu (@discover_corfu)

Η Κέρκυρα (ή Κόρκυρα στην αρχαιότητα) πήρε το όνομά της από μία νύμφη της ελληνικής μυθολογίας, την Κόρκυρα, κόρη του Ασωπού ποταμού και της νύμφης Μετώπης. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ποσειδώνας ερωτεύτηκε την όμορφη νύμφη, την απήγαγε και την έφερε σε αυτό το καταπράσινο νησί του Ιονίου, το οποίο από τότε πήρε το όνομά της.

Η παλιά ονομασία του νησιού, Κόρκυρα, μεταμορφώθηκε σταδιακά σε Κέρκυρα, πιθανότατα μέσα από λατινικές και βυζαντινές επιρροές. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην ιταλική και βενετσιάνικη γλώσσα το νησί είναι γνωστό ως Corfù, ονομασία που προέρχεται από τη λέξη Κορυφώ ή Κορυφαί, λόγω των δύο χαρακτηριστικών λόφων (κορυφών) της πόλης που κυριαρχούν στο τοπίο της Παλαιάς Πόλης.

Κεφαλονιά

Το νησί αυτό πήρε το όνομά του από τον μυθικό ήρωα Κέφαλο, πρώτο του κάτοικο και βασιλιά. Ο Κέφαλος, Αθηναίος ευγενής και γιος του θεού Διονύσου, κατέφυγε εκεί μετά από εξορία για φόνο. Έτσι, το όνομά του έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένο στον χάρτη του Ιονίου, ως σύμβολο νέας αρχής και εξιλέωσης.

Θάσος

Η Θάσος πήρε το όνομά της από τον μυθικό ήρωα Θάσο, ο οποίος, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, ήταν είτε πρίγκιπας των Φοινίκων είτε αδελφός του Κάδμου. Ο Θάσος λέγεται ότι έφτασε στο νησί κατά την αναζήτηση της αδελφής του, Ευρώπης, την οποία είχε απαγάγει ο Δίας. Γοητευμένος από την ομορφιά και τη φυσική αφθονία του νησιού, ο Θάσος εγκαταστάθηκε εκεί και του έδωσε το όνομά του.

Άλλες παραδόσεις αναφέρουν ότι ο Θάσος ήταν απόγονος του θεού Ποσειδώνα ή ότι ήταν ηγέτης αποίκων από την Πάρο που εγκαταστάθηκαν στο νησί γύρω στον 7ο αιώνα π.Χ.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Θάσος φημιζόταν από την αρχαιότητα για τα πλούσια κοιτάσματα μαρμάρου και μετάλλων, γεγονός που την έκανε ένα από τα πιο εύρωστα νησιά οικονομικά στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.

Χίος

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Visit Chios (@visit_chios)

Σύμφωνα με τη μυθολογία, το όνομα της Χίου προέρχεται από τη Χιόνη, κόρη του Ποσειδώνα, η οποία γεννήθηκε ενώ χιόνιζε. Η γέννησή της μετέτρεψε τη γη από έρημο σε εύφορη. Με τον τρόπο αυτό, η παράδοση συνδέει το φυσικό φαινόμενο με τη μεταμόρφωση του τοπίου, και τελικά με την ίδια την ονοματοδοσία του νησιού.

Σάμος

Το όνομα «Σάμος» προέρχεται από τη μυκηναϊκή λέξη “σάμι” ή “σάμος” που σημαίνει «λόφος κοντά στην ακτή». Όταν επισκεφθείτε τη Σάμο, θα διαπιστώσετε πως η γεωγραφία του νησιού επιβεβαιώνει απόλυτα την ετυμολογία του, γεμάτο υψώματα και καταπράσινα βουνά.

Λευκάδα

Η Λευκάδα πήρε το όνομά της από τη λέξη «λευκάς», το λευκό χρώμα της γης της. Όπως αναφέρει ο Όμηρος, το έδαφος του νησιού είχε λευκή απόχρωση, χαρακτηριστικό που του χάρισε την ποιητική και περιγραφική του ονομασία.

Κως

Η ονομασία της Κω προέρχεται από τη λέξη «κοφός», που σημαίνει «σπηλαιώδης». Το νησί είναι γεμάτο φυσικές σπηλιές και σχηματισμούς, ενώ η λέξη «cave» στα αγγλικά έχει τις ρίζες της στο «κοφός», τονίζοντας τη γλωσσική και πολιτισμική επιρροή των αρχαίων Ελλήνων.

Τήνος

Εδώ, η ονομασία βασίζεται στο σχήμα του νησιού. Προέρχεται από τη λέξη «τανάος», που σημαίνει «μακρύς». Αν δείτε την Τήνο από ψηλά ή σε χάρτη, το επιμήκες της σχήμα επιβεβαιώνει πλήρως το όνομά της.

Ιθάκη

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Ithaki island (@ithaki_island)

Το όνομα του νησιού του Οδυσσέα προέρχεται από το «ίθυς», που σημαίνει «ίσιος» ή «ευθύς». Πρόκειται για ακόμη ένα νησί με μακρόστενο σχήμα, του οποίου η γεωμετρία αντικατοπτρίζεται απόλυτα στο όνομά του.

Σίφνος

Η Σίφνος πήρε το όνομά της από τον Σίφνο, τον πρώτο της κάτοικο και γιο του Σούνιου. Η ονοματοδοσία εδώ έχει έντονο μυθολογικό υπόβαθρο, καθώς η παράδοση τοποθετεί τον ήρωα αυτό ως ιδρυτή της κοινότητας του νησιού.

Παξοί

Ο μύθος θέλει τον Ποσειδώνα να κόβει με την τρίαινά του ένα κομμάτι από την Κέρκυρα και να το προσφέρει στην αγαπημένη του νύμφη Αμφιτρίτη, για να την κατακτήσει. Το όνομα «Παξοί» εικάζεται ότι σχετίζεται με το «πάθος» (πάθος = pathos), αποτυπώνοντας έναν θεϊκό έρωτα στην ίδια τη γεωγραφία.

Αγκίστρι

Στην αρχαιότητα λεγόταν Κεκρυφάλεια, που σημαίνει «ύφαλος». Αργότερα, το νησί μετονομάστηκε σε Αγκίστρι λόγω του μικρού του μεγέθους και της γεωγραφικής του θέσης – σαν να «γαντζώνεται» δίπλα στην Αίγινα.

Πόρος

Πρόκειται για δύο νησιά – τη Σφαίρια, που πήρε το όνομά της από τον Σφαίρο, ηνίοχο του Πέλοπα, και την Καλαυρία, που σημαίνει «καλή αύρα». Το κοινό τους όνομα, Πόρος, προέκυψε από το στενό πέρασμα (“πόρος”) που τα ενώνει με το Γαλατά.

Αίγινα

Το νησί πήρε το όνομά του από τη νύμφη Αίγινα, κόρη του Ασωπού, την οποία απήγαγε ο Δίας. Έτσι, από το αρχαίο όνομα Οινώνη, το νησί απέκτησε τη νέα του ταυτότητα με μυθολογική προέλευση.

Αλόννησος

Το σημερινό της όνομα συνδυάζει τις λέξεις «άλς» (θάλασσα) και «νῆσος» (νησί). Στην αρχαιότητα λεγόταν Ίκος, αλλά το 1838 απέκτησε το ποιητικό όνομα που τη συνδέει άμεσα με το θαλασσινό της τοπίο.

Άνδρος

Ονομάστηκε προς τιμήν του μάντη Άνδρου ή Ανδρέα, ο οποίος φημιζόταν για τη σοφία του. Του παραχωρήθηκε το νησί ως δώρο από τον Ραδάμανθυ, αδελφό του Μίνωα – δείγμα του σεβασμού και της εκτίμησης που απολάμβανε.

Αμοργός

Η ονομασία προέρχεται από το φυτό αμοργί, είδος λιναριού που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για την κατασκευή λινών υφασμάτων. Τα αμοργιανά ενδύματα ήταν ιδιαίτερα περιζήτητα στην Αρχαία Ελλάδα.

Εύβοια

Το όνομά της σημαίνει «πλούσια σε βόδια». Η εύφορη γη της και οι απέραντοι βοσκότοποι εξηγούν γιατί το νησί συνδέθηκε με την κτηνοτροφία και συγκεκριμένα με τα βοοειδή.

Ζάκυνθος

Ονομάστηκε από τον Ζάκυνθο, γιο του Δάρδανου της Τροίας. Μετά την πτώση της Τροίας, λέγεται πως εγκαταστάθηκε στο νησί και του έδωσε το όνομά του – άλλη μία περίπτωση μεταφοράς ονόματος μέσω μυθολογικής μετανάστευσης.

Κύθηρα

Κατά τη μυθολογία, η Αφροδίτη γεννήθηκε «στα κρυφά» στα Κύθηρα, εξ ου και η σημασία του ονόματος: «κρυφά». Αν και συνδέεται κυρίως με την Κύπρο, η πρώτη φάση της ζωής της θεάς λέγεται ότι διαδραματίστηκε στο απομονωμένο αυτό νησί.

Λήμνος

Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία της. Η μία προέρχεται από το ρήμα «λείβω» (στάζω), λόγω των πολλών υδάτων, και η άλλη από τη φράση «λείον πεδίον», που σημαίνει «εύφορη πεδιάδα» – χαρακτηριστικό της τοπογραφίας της.

Μήλος

Ο ήρωας Μήλος, ο πρώτος κάτοικος του νησιού, του χάρισε το όνομά του. Η μυθολογία λέει ότι αυτοκτόνησε κάτω από ένα δέντρο στη μνήμη του φίλου του Άδωνη, δείχνοντας το βάθος των δεσμών και των συναισθημάτων στην αρχαία σκέψη.

Νάξος

Αρχικά λεγόταν Δία, προς τιμήν του θεού Δία. Όταν εγκαταστάθηκε στο νησί ο Νάξος, γιος του Ενδυμίωνα, το όνομα άλλαξε. Σήμερα, το όνομα φέρει μέσα του τη μνήμη ενός μύθου που συνδέει τη θεϊκή παρουσία με την ανθρώπινη εγκατάσταση.

Πάρος

Το όνομα «Πάρος» σχετίζεται με τη λέξη «παραλία». Η φυσική ομορφιά των παραλιών της, από τα αρχαία ακόμη χρόνια, υπήρξε το πιο αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό της.

Σκιάθος

Η ονομασία προέρχεται από τη λέξη «σκιά», καθώς το νησί είναι κατάφυτο και σκιερό. Άλλοι θεωρούν ότι ονομάστηκε έτσι γιατί βρίσκεται στη «σκιά» του Άθω – δίνοντας μία πιο μεταφορική διάσταση στο όνομα.

Ικαρία

Το νησί πήρε το όνομά του από τον Ίκαρο, τον άτυχο γιο του Δαίδαλου, που έπεσε στη θάλασσα επειδή πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο. Η ιστορία του ενέπνευσε το όνομα του νησιού και το συνέδεσε για πάντα με το πάθος της υπέρβασης.

Κρήτη

Το όνομα προέρχεται από τη λέξη «κραταιός» – δηλαδή ισχυρός. Η Κρήτη είχε έναν από τους ισχυρότερους στόλους στην αρχαιότητα και αποτελούσε κοιτίδα πολιτισμού. Οι πρώτοι της φύλακες ήταν οι Κουρήτες, που λέγεται ότι προστάτευαν και τον νεογέννητο Δία.

Σκόπελος

Το όνομα της Σκοπέλου έχει αρχαία προέλευση και συνδέεται με την γεωμορφολογία και τη ναυσιπλοΐα. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από τη λέξη “σκόπελος”, που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει βραχώδης ύφαλος ή σκοπέλι—δηλαδή ύφαλος ή επικίνδυνο βραχώδες σημείο στη θάλασσα.

Το νησί, λόγω της έντονα βραχώδους μορφολογίας των ακτών του και των απότομων γκρεμών που συναντούν οι ναυτικοί, πιθανόν πήρε αυτό το όνομα από τους πρώτους θαλασσοπόρους που το προσέγγισαν, καθώς το θεωρούσαν δύσκολο και επικίνδυνο πέρασμα.

Στην αρχαιότητα, πάντως, η Σκόπελος ονομαζόταν Πεπάρηθος, από τον ήρωα Πεπάρηθο, αδελφό του Στάφυλου και γιο του θεού Διονύσου και της Αριάδνης, ο οποίος φέρεται να ήταν και ο πρώτος οικιστής του νησιού.