Μπορεί να μη γνωρίζετε ότι οι ορμόνες επηρεάζουν τον ύπνο και την ποιότητα του. Προτού τις απαριθμήσουμε θα πρέπει πρώτα να κατανοήσετε τον ρόλο που παίζει ο ύπνος στη ρύθμιση και την παραγωγή των ορμονών.

Ο ρόλος του ύπνου στην παραγωγή ορμονών

Ενώ κοιμάστε κάθε βράδυ, το σώμα σας εργάζεται σκληρά για να επιδιορθώσει τις φθορές και τις βλάβες της ημέρας και να προετοιμαστεί για την επόμενη. Μέρος αυτής της διαδικασίας περιλαμβάνει την παραγωγή και τη ρύθμιση πολλών ορμονών.
Οι ορμόνες είναι νευροδιαβιβαστές που λειτουργούν ως αγγελιοφόροι και είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση των σωματικών λειτουργιών, όπως:

  • Πείνα, όρεξη και σάκχαρο στο αίμα
  • Κιρκάδιος ρυθμός
  • Κύκλος ύπνου-εγρήγορσης
  • Σεξουαλική λειτουργία
  • Θερμοκρασία σώματος
  • Καρδιαγγειακή λειτουργία
  • Επιδιόρθωση μυών και ιστών

Ο επαρκής ύπνος είναι σημαντικός για την παραγωγή και έκκριση ορμονών. Η κακή ποιότητα ύπνου καθώς και η σύντομη διάρκειά του μπορεί να εμποδίσουν όχι μόνο τα επίπεδα ορμονών, αλλά τον τρόπο παραγωγής τους και τον τρόπο αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ορμονική ανισορροπία καθώς και σε τυχόν νοσήματα που θα προκύψουν από αυτήν την ανισορροπία, όπως προβλήματα του θυρεοειδούς, σεξουαλική δυσλειτουργία, ακόμη και διαταραχές ύπνου.

Οι ορμόνες που επηρεάζουν τον ύπνο

Ενώ ο ύπνος είναι καθοριστικός για την παραγωγή ορμονών, ορισμένες από τις ορμόνες επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου.

Μελατονίνη

Συχνά αναφέρεται ως η «ορμόνη του ύπνου», η μελατονίνη είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού σας. Οι περισσότερες από τις ορμόνες του σώματός σας παράγονται στην υπόφυση του εγκεφάλου ενώ η μελατονίνη παράγεται στην επίφυση, η οποία σχετίζεται με τον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης.

Η διαταραχή του ύπνου ή ο κακής ποιότητας ύπνος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή μελατονίνης. Και επειδή ένας καλός ύπνος είναι τόσο σημαντικός για τη γενική υγεία και ευεξία σας, είναι σημαντικό να διαχειριστείτε τη μελατονίνη με επαρκή ύπνο και πρόγραμμα ύπνου.

Προγεστερόνη και Οιστρογόνα

Αν και αυτές οι δύο ορμόνες είναι περισσότερο γνωστές για τους ρόλους τους στην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες παράγουν προγεστερόνη και οιστρογόνα.

Τα οιστρογόνα, η κύρια «γυναικεία» σεξουαλική ορμόνη ελέγχει τον έμμηνο κύκλο. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι οιστρογόνων: οιστραδιόλη, οιστριόλη και οιστρόνη. Αυτές οι μορφές οιστρογόνων παράγονται σε διαφορετικές περιόδους στη ζωή μιας γυναίκας, όπως κατά την αναπαραγωγική ηλικία, την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση.

Η προγεστερόνη βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα επίπεδα προγεστερόνης και τα επίπεδα οιστρογόνων κυμαίνονται κατά τη διάρκεια των διαφόρων σταδίων της ζωής μιας γυναίκας, επηρεάζοντας την ποιότητα του ύπνου. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά κατά την περίοδο, την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση.

Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι δεν κοιμούνται καλά κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, ειδικά εάν εμφανίζουν κράμπες, πόνο στο σώμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή εξάψεις κατά την εμμηνόπαυση. Λόγω αυτών των ορμονικών αλλαγών, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν αϋπνία από τους άνδρες.

Τεστοστερόνη

Παρόμοια με την προγεστερόνη και τα οιστρογόνα, η τεστοστερόνη δεν είναι μόνο η «ανδρική» σεξουαλική ορμόνη. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, η τεστοστερόνη υποστηρίζει την αναπαραγωγική υγεία και την υγεία των οστών.

Τα επίπεδά της κυμαίνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και είναι στο υψηλότερο επίπεδο κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Εάν δεν κοιμάστε καλά ώστε να βρεθείτε σε κατάσταση REM, ενδέχεται να επηρεάσει τα επίπεδα τεστοστερόνης του σώματός σας. Η μειωμένη τεστοστερόνη μπορεί μερικές φορές να συνδεθεί με ροχαλητό και αϋπνία, τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν έναν φαύλο κύκλο μειωμένων επιπέδων τεστοστερόνης και κακού ύπνου.

Κορτιζόλη

Ο ύπνος ρυθμίζει την κορτιζόλη, την «ορμόνη του στρες». Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο κύριος σκοπός της. Μαζί με τη μελατονίνη, η κορτιζόλη είναι το κλειδί για τη διατήρηση του ύπνου σας.

Όταν ξυπνάτε, τα επίπεδα κορτιζόλης σας εκτοξεύονται προσωρινά, βοηθώντας σας να ξυπνήσετε και να νιώσετε ανανεωμένοι καθώς μειώνεται η παραγωγή μελατονίνης. Όταν πλησιάζει η ώρα του ύπνου σας, η παραγωγή κορτιζόλης μειώνεται καθώς η παραγωγή μελατονίνης αυξάνεται, βοηθώντας το σώμα σας να προετοιμαστεί για ύπνο.

Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης επηρεάζουν αρνητικά τον ύπνο σας, τις περισσότερες φορές ως αποτέλεσμα του άγχους και της ηλεκτρονικής συσκευής που καταστέλλουν την παραγωγή μελατονίνης του σώματός σας.

Οι ορμόνες προκαλούν αϋπνία;

Όχι ακριβώς. Ενώ ορισμένες ορμόνες όπως η προγεστερόνη, τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη μπορούν να συμβάλουν στην αϋπνία, ειδικά πριν την περίοδο, κατά την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση, αυτά τα προβλήματα είναι προσωρινά και επιλύονται μόλις τα επίπεδα ορμονών επανέλθουν στο φυσιολογικό.

Ωστόσο, το να μην κοιμάστε επαρκώς μπορεί να επηρεάσει τις ορμόνες σας, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει μελλοντικά προβλήματα ύπνου και αυτό θα δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο κακού ύπνου και ορμονικής ανισορροπίας.

Ενώ οι ορμόνες σας μπορεί να μην ευθύνονται εξ ολοκλήρου για την αϋπνία σας, συνδέονται στενά με μια άλλη διαταραχή ύπνου, την υπνική άπνοια. Η διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο και η υπνική άπνοια επηρεάζουν τα επίπεδα ορμονών, τα οποία με τη σειρά τους επιδεινώνουν τις δυσκολίες αναπνοής τη νύχτα. Η υπνική άπνοια αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης μεταβολικών ή ενδοκρινικών διαταραχών λόγω της ορμονικής ανισορροπίας.

Ορισμένα προβλήματα ύπνου θα υποχωρήσουν από μόνα τους, αλλά εάν δεν κοιμάστε καλά, η απώλεια ύπνου ή η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας μαζί με την ορμονική ανισορροπία θα οδηγήσουν σε διαταραχή ύπνου.

Είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε έναν πνευμονολόγο ή σε έναν ειδικό ύπνου.

Να θυμάστε ότι είναι φυσιολογικό οι ορμόνες σας να κυμαίνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας αλλά δεν πρέπει να σας εμποδίζουν να κοιμάστε καλά τη νύχτα.

#Wellness