Υδατάνθρακες: Φίλοι ή εχθροί; Ώρα να ξεκαθαρίσουμε την παρεξήγηση

Αν πιστεύετε ότι οι υδατάνθρακες είναι ο «κακός» της διατροφής σας, ίσως ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε.
Πόσες φορές έχετε ακούσει ή σκεφτεί τη φράση «οι υδατάνθρακες παχαίνουν» ή «αν θέλω να αδυνατίσω, πρέπει να τους κόψω»; Η αλήθεια είναι ότι γύρω από τους υδατάνθρακες υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση — και είναι κρίμα. Γιατί; Επειδή δεν είναι όλοι οι υδατάνθρακες ίδιοι και κυρίως… δεν είναι εχθροί σας. Η κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος Δέσποινα Μαρσέλου, εξειδικευμένη στην κλινική διατροφή & αυτοάνοσα, εξηγεί και λύνει την παρεξήγηση γύρω από τους υδατάνθρακες.
Διαβάστε ακόμη: Τι χρειάζεται ο οργανισμός σας για να «δουλεύει» σωστά στη ζέστη
Η μεγάλη παρεξήγηση γύρω από τους υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες δεν είναι μια ενιαία ομάδα που λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο στον οργανισμό. Αντιθέτως, κάτω από αυτή την «ομπρέλα» κρύβονται τροφές πολύ διαφορετικές μεταξύ τους: από τα φρούτα και τα όσπρια μέχρι το ψωμί, τα δημητριακά και τα γλυκά.
Διαβάστε ακόμη: Φούσκωμα στην κοιλιά; Μήπως χρειάζεστε… ψυχολόγο;
Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ένα μπολ καστανό ρύζι με ένα επεξεργασμένο μπισκότο. Ούτε ένα φρούτο με μια σοκολάτα γάλακτος. Το φρούτο μπορεί να ανεβάσει προσωρινά το σάκχαρό σας — και αυτό είναι φυσιολογικό. Σημαίνει ότι το πάγκρεάς σας δουλεύει! Το πρόβλημα ξεκινά όταν η ινσουλίνη δεν μπορεί να ανταποκριθεί σωστά — μια κατάσταση γνωστή ως ινσουλινοαντίσταση, που έχει βαθύτερα αίτια και δεν οφείλεται απλά σε ένα φρούτο την ημέρα.
Φρούτο ≠ Ζάχαρη
Μην «καταδικάζετε» τα φρούτα. Δεν είναι απλώς ζάχαρη — είναι ένα ολοκληρωμένο «πακέτο» θρεπτικών στοιχείων: φυτικές ίνες, πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικά. Η κατανάλωσή τους συνδέεται με καλύτερη υγεία και μείωση του κινδύνου χρόνιων παθήσεων. Αντίθετα, τα επεξεργασμένα γλυκά, οι καραμέλες και τα αναψυκτικά έχουν θερμίδες χωρίς διατροφική αξία.
Το tip της διαιτολόγου: Αν θέλετε να ελέγξετε καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου, συνδυάστε τα φρούτα με μια πηγή πρωτεΐνης ή καλού λίπους (π.χ. γιαούρτι, ξηρούς καρπούς). Η απορρόφηση της γλυκόζης θα είναι πιο σταδιακή και η ενέργειά σας πιο σταθερή.
Κετογονική διατροφή: Είναι για εσάς;
Η κετογονική διατροφή (κέτο) έχει γίνει της μόδας και δεν είναι λίγοι όσοι την ακολουθούν. Ναι, μπορεί να εφαρμοστεί σωστά, σε συνεργασία με ειδικό, και να δώσει αποτελέσματα. Όμως, για να λειτουργήσει, πρέπει η πρόσληψη υδατανθράκων να είναι πολύ περιορισμένη — συνήθως κάτω από 50 γρ. την ημέρα. Αυτό σημαίνει περιορισμό ακόμα και σε φρούτα ή λαχανικά με υψηλότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.
Η κετο δεν ταυτίζεται με τη μεσογειακή διατροφή. Η παραδοσιακή μας διατροφή βασίζεται σε άφθονα φρέσκα λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και φρούτα και περιλαμβάνει 100–150 γρ. υδατανθράκων καθημερινά, με έμφαση στην ποιότητα και όχι στον αποκλεισμό.
Το tip της διαιτολόγου: Αν εφαρμόζετε την κετο και παρατηρείτε αλλαγές στη χοληστερίνη σας (π.χ. αύξηση της LDL), είναι σημαντικό να επανεκτιμήσετε το πλάνο σας με έναν ειδικό. Υπάρχουν τρόποι να τροποποιηθεί ώστε να παραμένετε σε κέτωση χωρίς επιβάρυνση της υγείας.
Γιατί επιμένουμε στη μεσογειακή διατροφή;
Η μεσογειακή διατροφή δεν είναι απλώς ένας τρόπος διατροφής. Είναι κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας και επιπλέον, από τις πιο τεκμηριωμένες επιστημονικά διατροφές στον κόσμο.
Ξεκίνησε από την Κρήτη και διαδόθηκε μέσα από μελέτες που απέδειξαν τη συμβολή της στη μακροζωία, την καρδιολογική υγεία, τη γνωσιακή λειτουργία και την πρόληψη χρόνιων παθήσεων. Είναι ισορροπημένη, νόστιμη, θρεπτική και, πάνω απ’ όλα, βιώσιμη. Δεν χρειάζεται να μετράτε γραμμάρια ή να αποκλείετε αγαπημένα φαγητά για να τηρήσετε τη μεσογειακή διατροφή.
Το tip της διαιτολόγου: Βάλτε στο πιάτο σας καθημερινά:
- Φρέσκα λαχανικά εποχής
- Όσπρια 2-3 φορές την εβδομάδα
- Δημητριακά ολικής άλεσης
- Μέτρια ποσότητα καλών λιπαρών (ελαιόλαδο, ξηροί καρποί)
- Φρούτα ως ενδιάμεσα γεύματα
- Μικρές ποσότητες κόκκινου κρέατος
- Ψάρι 1-2 φορές την εβδομάδα
Δεν χρειάζεται να φοβάστε τους υδατάνθρακες. Χρειάζεται να τους επιλέγετε σωστά. Η ποιότητα έχει μεγαλύτερη σημασία από την ποσότητα και ο στόχος δεν είναι να ακολουθείτε διατροφικά μοντέλα «του εξωτερικού» που δεν ταιριάζουν στον τρόπο ζωής σας. Η μεσογειακή διατροφή έχει αποδείξει ότι μπορεί να είναι το πιο ισχυρό «φάρμακο» για την υγεία σας και είναι δική σας.
Δώστε στο σώμα σας τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, χωρίς ενοχές και στερήσεις. Η ισορροπημένη σχέση με το φαγητό είναι το πιο πολύτιμο δώρο που μπορείτε να προσφέρετε στον εαυτό σας.
Photo credit: istock