Ο χωρισμός μπορεί να πυροδοτήσει βαθιές ψυχολογικές και φυσιολογικές αντιδράσεις που επηρεάζουν τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία, υποστηρίζουν οι νευροεπιστήμονες. Η έρευνα δείχνει ότι τα άτομα που χωρίζουν συχνά εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, τα οποία εκδηλώνονται με διαταραχή ύπνου, μειωμένη όρεξη και κοινωνική απόσυρση.

Ο χωρισμός ενεργοποιεί επίσης αντιδράσεις που σχετίζονται με το στρες, όπως αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, επιδεινώνοντας την ψυχική υγεία. Αυτό υπογραμμίζει την ισχυρή σύνδεση μεταξύ συναισθηματικών εμπειριών και σωματικής ευεξίας, δείχνοντας ότι ο χωρισμός δεν είναι μόνο ένα συναισθηματικό γεγονός αλλά έχει απτές συνέπειες.

Διαβάστε επίσης: Τα ετερώνυμα έλκονται | Πόσο όμως διαρκούν;

Ψυχολογικά, συχνά οδηγεί σε αγωνία και κατάθλιψη, με πολλά άτομα να παγιδεύονται στον μηρυκασμό, προσηλωμένοι στη χαμένη σχέση. Αυτό εντείνει τα συναισθήματα απελπισίας, λύπης και συναισθηματικής αστάθειας. Η συναισθηματική επιβάρυνση μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή, επηρεάζοντας τη διάθεση και τα κίνητρα.

Οι νευροβιολογικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στον χωρισμό

Η έντονη θλίψη που συνήθως βιώνει κάποιος που χωρίζει υποδηλώνει ότι ο πόνος ενός χωρισμού δεν είναι μόνο ψυχολογικός αλλά και βαθιά ριζωμένος σε νευροβιολογικές διεργασίες. Ποιες είναι αυτές:

Η αμυγδαλή: παρατείνει τη συναισθηματική δυσφορία

Η αμυγδαλή, μια σημαντική περιοχή του εγκεφάλου στη συναισθηματική επεξεργασία, και υπεύθυνη για την αγωνία που βιώνεται κατά τη διάρκεια ενός χωρισμού. Ως το «σύστημα συναγερμού» του εγκεφάλου, η αμυγδαλή πυροδοτεί φόβο, λύπη και άγχος, ενισχύοντας τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και αυξάνοντας την απελευθέρωση κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες.

Αυτή η αυξημένη δραστηριότητα της αμυγδαλής βλάπτει επίσης τη συναισθηματική ρύθμιση διαταράσσοντας την επικοινωνία με τον προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος διέπει τον συναισθηματικό έλεγχο, καθιστώντας τα άτομα λιγότερο ικανά να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Επιπλέον, η εμπλοκή της αμυγδαλής στη συναισθηματική μνήμη συνδέει τα έντονα συναισθήματα του χωρισμού με τις αναμνήσεις της σχέσης, παρατείνοντας τη συναισθηματική δυσφορία και συμβάλλοντας στον μηρυκασμό και την εμμονική σκέψη. Αυτή η νευροβιολογική απόκριση που υπονοείται από την αμυγδαλή κάνει τον χωρισμό δύσκολο να τον ξεπεράσει κάποιος.

Οι νευροδιαβιβαστές: εντείνουν τα συναισθήματα μοναξιάς

Ο συναισθηματικός πόνος που προκαλείται από τον χωρισμό είναι βαθιά συνυφασμένος με νευροβιολογικές διεργασίες που ρυθμίζουν την ανταμοιβή, το δέσιμο και τον συναισθηματικό έλεγχο. Ο χωρισμός διαταράσσει το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, κυρίως μέσω αλλαγών στα επίπεδα νευροδιαβιβαστών. Μια αξιοσημείωτη μείωση της ντοπαμίνης, του νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με την ευχαρίστηση, την ανταμοιβή και τη ρομαντική προσκόλληση, παίζει σημαντικό ρόλο. Όταν τελειώνει μια σχέση, ο εγκέφαλος βιώνει σημαντική πτώση της ντοπαμίνης, που οδηγεί σε συναισθήματα απώλειας, συναισθηματικής απόσυρσης και συμπτώματα παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται στον εθισμό σε ουσίες. Αυτή η μείωση της ντοπαμίνης όχι μόνο τροφοδοτεί τη συναισθηματική αστάθεια, αλλά επίσης αυξάνει την ευαλωτότητα στην κατάθλιψη, καθιστώντας δύσκολο για τα άτομα να αποσπαστούν από τον πρώην σύντροφό τους.

Παράλληλα με την ντοπαμίνη, άλλοι νευροδιαβιβαστές και νευροπεπτίδια, όπως η ωκυτοκίνη και η βαζοπρεσσίνη, που είναι απαραίτητα για τη σύνδεση και την κοινωνική προσκόλληση, μειώνονται σημαντικά μετά τον χωρισμό, εντείνοντας τα συναισθήματα μοναξιάς και συναισθηματικής απομόνωσης. Αυτές οι νευροχημικές αλλαγές, σε συνδυασμό, ενισχύουν το συναισθηματικό βάρος ενός χωρισμού, περιπλέκοντας τη διαδικασία επούλωσης.

Ο πρόσθιος περιφερικός φλοιός: προκαλεί τον πόνο, συναισθηματικό και σωματικό

Η απόκριση του εγκεφάλου στον συναισθηματικό πόνο περιλαμβάνει επίσης περιοχές που επεξεργάζονται τον σωματικό πόνο, όπως ο πρόσθιος περιφερικός φλοιός (ACC). Μελέτες που χρησιμοποίσαν μαγνητική τομογραφία έδειξαν ότι οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται από τον σωματικό πόνο ενεργοποιούνται επίσης κατά την κοινωνική απόρριψη και τη συναισθηματική δυσφορία που προκαλείται από χωρισμό.

Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν διαχωρίζει τον σωματικό με τον συναισθηματικό πόνο, γι’ αυτό και η απώλεια μιας σχέσης είναι και σωματικά επώδυνη. Η ενεργοποίηση αυτής της περιοχής όχι μόνο συμβάλλει στη συναισθηματική ταλαιπωρία που σχετίζεται με έναν χωρισμό, αλλά εξηγεί επίσης γιατί η εμπειρία μπορεί να είναι τόσο συντριπτική, οδηγώντας σε δυσκολία συγκέντρωσης, διαταραχή ύπνου ή ακόμα και φαγητού τις ημέρες και τις εβδομάδες μετά τον χωρισμό.

Άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και κορτιζόλης: πλήττει ανοσοποιητικό και καρδιά

Η φυσιολογική απόκριση σε έναν χωρισμό διέπεται κυρίως από το σύστημα απόκρισης του σώματος στο στρες, συγκεκριμένα από τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA). Ο άξονας HPA ρυθμίζει την απελευθέρωση κορτιζόλης, μιας ορμόνης που βοηθά το σώμα να διαχειριστεί το στρες. Ο χωρισμός, ειδικά όταν περιλαμβάνει σημαντική συναισθηματική αναταραχή, πυροδοτεί την απελευθέρωση κορτιζόλης ως μέρος της αντίδρασης μάχης ή φυγής του σώματος. Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης σχετίζονται με πολυάριθμες δυσμενείς εκβάσεις για την υγεία, όπως εξασθένιση του ανοσοποιητικού, αύξηση της φλεγμονής και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων. Όσο περισσότερο αυτά τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν υψηλά, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για τη σωματική υγεία, καθιστώντας σαφές ότι το φυσιολογικό κόστος ενός χωρισμού μπορεί να επεκταθεί πολύ πέρα ​​από τη συναισθηματική δυσφορία.

Εκτός από την κορτιζόλη, το αυτόνομο νευρικό σύστημα, ιδιαίτερα το συμπαθητικό, ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια του συναισθηματικού στρες ενός χωρισμού. Αυτό ελέγχει τις αποκρίσεις «μάχομαι ή φεύγω» του σώματος και η ενεργοποίησή του μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο καρδιακό ρυθμό, εφίδρωση και πεπτικές διαταραχές. Αυτά τα σωματικά συμπτώματα συχνά συνοδεύουν την έντονη συναισθηματική αναταραχή που ακολουθεί το τέλος μιας σχέσης, δημιουργώντας έναν κύκλο συναισθηματικής και σωματικής δυσφορίας. Για ορισμένα άτομα, αυτές οι αντιδράσεις στο στρες μπορεί να γίνουν χρόνιες, οδηγώντας σε παρατεταμένα σωματικά συμπτώματα και αυξημένη ευαλωτότητα σε ασθένειες που σχετίζονται με το στρες.

Διαβάστε ακόμη: Γιατί παντρεύονται οι άνθρωποι; 4 θεωρίες γάμου