Ghosting, love bombing, gaslighting, breadcrumbing, τοξικοί, νάρκισσοι… Όλα αυτά, άλλοτε ξεχωριστά κι άλλοτε σε κάθε πιθανό συνδυασμό. Λέξεις που υπήρχαν αλλά έγιναν καραμέλα, καινούργιοι όροι που μπήκαν ξαφνικά στο λεξιλόγιό μας, όλοι όμως με έναν κοινό σκοπό: να μας προστατεύσουν από την απόρριψη, να μας απαλλάξουν από την ευθύνη, να μας βοηθήσουν να μην πληγωθούμε, να μη νιώσουμε, να μη μάθουμε.

Διαβάστε ακόμη: Η αβάσταχτη ελαφρότητα μίας τσάντας θαλάσσης 

Στο τέταρτο επεισόδιο της έκτης σεζόν του Sex and the City, ο Berger συναντά για πρώτη φορά τις φίλες της Carrie. Η Miranda διηγείται ένα ραντεβού που πίστευε ότι πήγε εξαιρετικά. Εκείνος, όμως, αρνήθηκε την πρόσκληση να ανέβει στο διαμέρισμά της, επικαλούμενος μια πρωινή συνάντηση, και της υποσχέθηκε ότι θα την καλέσει. Η γυναικοπαρέα προσπαθεί να δικαιολογήσει τη στάση του, μέχρι που ο μοναδικός άντρας στο τραπέζι σερβίρει την ωμή αλήθεια: “He’s just not that into you” (απλά δε σε γουστάρει). Η φράση αυτή μάλιστα έγινε αργότερα τίτλος ολόκληρης ταινίας. Πού χάθηκε λοιπόν το «απλά δε σε γουστάρει»; Σήμερα το ίντερνετ κατακλύζεται από τεστ και λίστες με το «πώς να αναγνωρίσετε έναν νάρκισσο», λες και όλες οι συμπεριφορές πρέπει να έχουν μια περίπλοκη ψυχοπαθολογική εξήγηση.

Γιατί αν ο άλλος ήταν «νάρκισσος» ή «τοξικός», τότε δε φταίω εγώ, σωστά; Είναι πιο εύκολο να δεχτώ ότι έπεσα θύμα μιας «παθολογικής» συμπεριφοράς παρά να παραδεχτώ ότι απλώς δεν άρεσα, ότι δεν ταιριάξαμε. Και βέβαια, είναι πάντα πιο ενδιαφέρον να αφηγηθώ στους φίλους μου μια «δραματική» ιστορία παρά να πω απλά «δεν τα βρήκαμε». Το «δεν τα βρήκαμε» δεν έχει σασπένς, δεν ανοίγει κουβέντα. Κι εμείς χρειαζόμαστε μια ιστορία να συζητάμε στο τηλέφωνο ή κρατώντας ένα κοκτέιλ στο χέρι.

Κι όμως, αυτή η ευκολία με την οποία μοιράζουμε χαρακτηρισμούς είναι ίδιον της εποχής αλλά και παγίδα. Οι όροι αποδυναμώνονται όταν χρησιμοποιούνται αλόγιστα. Προφανώς οι συμπεριφορές που περιγράφουν είναι υπαρκτές και πολλές φορές κρύβουν πράγματι κακοποιητική ή ελεγκτική διάσταση. Αλλά το να είναι κάποιος ευγενικός μαζί σου για λίγο και μετά να εξαφανιστεί, όσο κι αν πονάει, δεν σημαίνει πάντα ότι έκανε love bombing ή ghosting με στρατηγική πρόθεση. Δεν είναι πάντα ένδειξη σχεδίου ενός «παθολογικού νάρκισσου». Συχνά οι άνθρωποι είναι απλώς ασταθείς, ενθουσιώδεις, κυκλοθυμικοί. Στην αρχή σε βρίσκουν συναρπαστικό, λένε όμορφα πράγματα και τα εννοούν, μέχρι που αλλάζουν γνώμη. Ίσως να σε βαρέθηκαν, ίσως να γνώρισαν κάποιον άλλον. Και, αν είμαστε ειλικρινείς, οι περισσότεροι έχουμε υπάρξει και από τις δύο πλευρές αυτής της ιστορίας.

Διαβάστε ακόμη: Για ποιον ντυνόμαστε τελικά;

Το πρόβλημα είναι ότι η γλώσσα που χρησιμοποιούμε μπορεί να οδηγήσει σε αυτό που λέγεται «ηθική τυποποίηση»: χωρίζουμε τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, θύτες και θύματα.

Αυτό, όμως, ισοπεδώνει την πολυπλοκότητα των σχέσεων και κλείνει την πόρτα στη συνειδητοποίηση ότι και η απλή απόρριψη είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.

Φυσικά, όλοι θα θέλαμε οι γνωριμίες να γίνονται με περισσότερη προσοχή, ενσυναίσθηση και τακτ. Όμως η αλήθεια είναι ότι, αν πραγματικά σου αρέσει κάποιος, η ευθεία απόρριψη δεν πονάει λιγότερο από το ghosting. Στον έρωτα μπορείς να υποστείς αβάσταχτο πόνο χωρίς καν να έχεις φταίξει. Όμως ο πόνος της απόρριψης δεν σταματά με ταμπέλες. Μένει εκεί, όσο κι αν τον βαφτίσουμε με ξένους όρους. Και ίσως το δύσκολο αλλά και πιο λυτρωτικό βήμα είναι να τον αποδεχτούμε ως έχει: ωμό, προσωπικό, και τελείως ανθρώπινο.

Photo credit: IMDb