Η απληστία είναι καλή;
Όταν εμείς είχαμε το Μινιόν, οι Αμερικανοί είχαν το Barneys New York. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου «They all came to Barneys», και με την υπογραφή του Gene Pressman, -πρώην διευθύνοντα συμβούλου και μέλους της οικογενειακής επιχείρησης-, επιχείρησα να αποκωδικοποιήσω συναισθήματα πίσω από τις εικόνες.
Ταξίδι στον χρόνο. Η Madonna, σαν άλλη Marilyn Monroe, κατεβαίνει τις σκάλες. Ο David Bowie κρατάει μια μαύρη ομπρέλα για να προστατεύσει από τη βροχή, τη σύζυγο του και τοπ μόντελ, Iman. Είναι το 1993. Η ηθοποιός Rosanna Arquette διαλέγει, σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, παπούτσια. Ο Μatt Dillon με γκρι κοστούμι και ψυχεδελική γραβάτα, η Debbie Harry με εμπριμέ σύνολο και ο Richard Gere, με μισό μισό Rolex, βρέθηκαν στην ίδια παρέα, το 1987, για να γιορτάσουν τη μόδα του τότε. Κόκκινες τέντες, μια καρικατούρα του Prince στη χριστουγεννιάτικη βιτρίνα του 1992 και ο Andy Warhol να συνομιλεί με κούκλες βιτρίνας το 1985 (!)
Διαβάστε ακόμη: Τι απέγινε το καλό γούστο;
Αν έχετε βρεθεί στη Νέα Υόρκη, ξέρετε. Η μόδα γεννιέται στο δρόμο και δοκιμάζεται στα ιστορικά πολυκαταστήματα. «Μια προσωπική ιστορία από το μεγαλύτερο κατάστημα στον κόσμο», διαβάζουμε στο εξώφυλλο με την μινιμαλιστική εικονογράφηση.
Πρόκειται, λοιπόν, για την αυτοβιογραφία ενός πολυκαταστήματος. Θα χρειαστεί να ταξιδέψουμε στη δεκαετία του ’80, για να θυμηθούμε την εποχή του Ronald Reagan, και να φανταστούμε μοντέλα, ηθοποιούς, σταρ της ποπ, μαζί με πρωτοποριακούς καλλιτέχνες να συναντιούνται στο ίδιο κατάστημα.
Σκεφτείτε τη Νέα Υόρκη της υπερβολής, του design, της τέχνης, της μόδας. Τότε που οι αγορές άνθιζαν, οι μετοχές ήταν στα ύψη, σα να βλέπαμε την ταινία «Wall Street» του Oliver Stone. «Η απληστία είναι καλή», ήταν το σλόγκαν τότε.
Είναι η στιγμή που «το χρήμα έρεε άφθονο και φαινόταν ότι η φούσκα δεν θα έσκαγε ποτέ», γράφει στα απομνημονεύματα του ο Μr Barneys. «Ήδη πουλούσαμε γυναικεία ρούχα, αλλά οι γυναίκες ήθελαν το δικό τους κατάστημα, και μου άρεσε η ιδέα ενός “παιδότοπου”. Ο πατέρας μου, Fred Pressman, ο οποίος, διηύθυνε την οικογενειακή επιχείρηση για δεκαετίες, ήταν πιο προσεκτικός. Όταν του είπα ότι θέλουμε να ανοίξουμε γυναικείο κατάστημα, μου είπε «υπέροχη ιδέα» και μετά μονολόγησε: “Δεν είναι καθόλου υπέροχη ιδέα και ελπίζω να το ξεχάσει”».
Η ιστορία τον διέψευσε. Το ανδρικό κατάστημα προσέθετε εκατομμύρια δολάρια στο ταμείο ετησίως ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ’70, καταχωρήθηκε στο Βιβλίο Γκίνες ως το μεγαλύτερο, ιδιωτικό, ανδρικό κατάστημα στον κόσμο. Και ναι στα seventies έχουμε συνηθίσει να φέρνουμε στο μυαλό μας εικόνες με χίπηδες και παντελόνια-καμπάνες αλλά τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες, δεν έκρυβαν την εμμονή τους με τη μόδα.
Περνάμε στα eighties και συναντάμε γιάπηδες, οι οποίοι, φορούσαν κοστούμι Armani και καλλιτέχνες που ανακάλυπταν τους Comme des Garçons. Στον όροφο που βρισκόταν η συλλογή με τα ανδρικά του Giorgio Armani, μπορούσε κανείς να ανακαλύψει περισσότερα από 50 κοστούμια. Οι γιάπηδες δεν προλάβαιναν να διεκδικούν το νούμερο τους στο πολυκατάστημα, καθώς μπορεί να αγόραζαν την ίδια μέρα, έξι κοστούμια και ασορτί πουκάμισα και γραβάτες.
Το Barneys εξελίχτηκε σε τόπο συνάντησης, «το μέρος στο οποίο έπρεπε να βρίσκεσαι». Έτσι, οι πωλήσεις στα ανδρικά, τα γυναικεία και τα παιδικά ρούχα αυξήθηκαν ραγδαία. Σε μια εποχή χωρίς κινητά, σέλφι και διάθεση για αυτοπροβολή, η διακόσμηση, όπως η αρ ντεκό σκάλα μέσα στο Barneys, εξελίχτηκε σε σήμα κατατεθέν μίας «χρυσής» επανάστασης. «Οι νέοι σχεδιαστές των ’80s ήταν ατρόμητοι: Mugler με δυναμικά show, ο Montana με τονισμένους ώμους, ο Gaultier με παιχνιδιάρικη διάθεση», γράφει στο βιβλίο ο Gene Pressman. «Η Madonna έγινε πελάτισσα και πρέσβειρα του Barneys, αναθέτοντας στον Gaultier να σχεδιάσει τα κοστούμια της περιοδείας Blond Ambition»».
Και κάπως έτσι ένα πολυκατάστημα έγραψε τη δική του ιστορία με ανατρεπτικές, αβάν-γκαρντ βιτρίνες, φιλοξένησε εκθέσεις με τη συμμετοχή καλλιτεχνών, φωτογράφων και σχεδιαστών, όπως ο Roy Lichtenstein, ο Jean Paul Gaultier, η Norma Kamali, ο οίκος Fendi, γεφυρώνοντας τη σύνδεση μόδας και τέχνης.
Διαβάστε ακόμη: Τα τακούνια έχουν μνήμη
Σήμερα η Linda Evangelista, ο Calvin Klein, ο Paul Smith, μοιράζονται τις δικές τους μαρτυρίες. Η ιστορία του Barneys στη δεκαετία του ’80 δείχνει πώς ένα κατάστημα μπορεί να γίνει κάτι περισσότερο από ένα σημείο πώλησης. Ένα πολιτιστικό φαινόμενο, πλατφόρμα για δημιουργικότητα, όνειρα και δράμα, καθρέφτης μιας εποχής όπου ενώνονται η απληστία, η φαντασία και η μόδα.
1923-2020, το Barneys δεν πρόλαβε να γιορτάσει έναν αιώνα. Η αλήθεια κρύβεται πίσω από τις λέξεις και τις εικόνες για την άνοδο και την τρομακτική πτώση μιας οικογενειακής αυτοκρατορίας από έναν άνθρωπο που γνώριζε τα πάντα από μέσα, τη μόδα από τη φόδρα. Η οικογένεια Pressman, ο παππούς Barney, ο γιος Fred και ο εγγονός Gene, πρωταγωνίστησαν στο πάρτι. Πλήρωσαν το τίμημα της αλαζονείας και της υπερβολικής φιλοδοξίας. Αν φορούσαν Armani; Τι σημασία έχει; Στο τέλος, η απληστία (δεν) είναι (ποτέ) καλή.
Photo credit: Barneys New York