Δεν ξέρει καν πως να την περιγράψει. Πως να την βιώσει, τι να αισθανθεί, πόση διάρκεια θα έχει… Όσα βιβλία κι αν έχει διαβάσει, όσες μαρτυρίες κι αν μοιραστεί με φίλους που το έχουν αντιμετωπίσει, το πένθος μπορείς να το αντιμετωπίσεις μόνο μετωπικά. Σαν ένα βουνό. Μια μοιραία σύγκρουση. Να σωπάσεις. Να κλειστείς στον εαυτό σου. Να το ζωγραφίσεις με μαύρο μέσα σου. Και ασημένιες αστραπές.

Δείτε ακόμη: Πού πάνε οι φιλίες σου όταν χωρίζεις (από αυτές)

Το σκεφτόμουνα όταν είδα πως υπάρχει μια καινούργια εφαρμογή που προσφέρεται για να «επεξεργάζεται» το πένθος σου. Τις 50 Αποχρώσεις του Μαύρου. Σκεφτείτε δύο φωτογραφίες: Πριν και Μετά. Με ή Χωρίς. Στη μία φαίνεται ένα ευτυχισμένο ζευγάρι την ημέρα του γάμου του, με ένα συγγενικό μάλλον πρόσωπο (την μητέρα του γαμπρού) και στη δεύτερη φαίνεται κι ένα ακόμη. Ο γαμπρός θέλησε να συμπεριλάβει στην φωτογραφία του γάμου του και τον πατέρα του που δεν ζει πια, για να αισθανθεί πως ήταν κι εκείνος εκεί στην πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής του.

Κανείς δεν μπορεί (μάλλον) να τον κατηγορήσει. Δεν πρόσθεσε μόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας και τους δύο γονείς του στην εικόνα αλλά ανέβασε κιόλας τη φωτογραφία του γάμου του, μαζί με μια παλιά φωτογραφία του πατέρα του, για να περιγράψει όσα δεν μπορεί με λέξεις. Μπορεί με αυτήν την προσθήκη, να είναι τώρα ευτυχισμένος. Να σκηνοθετεί με νέες αναμνήσεις τις ζωή του.

Δεν είναι τρομακτική όμως η σκέψη να ξέρεις πως όταν όλα αλλάζουν, μπορούμε να κάνουμε photoshop ακόμη και στην πραγματικότητα, θέλοντας να ξεγελάσουμε το μυαλό μας, να παραποιήσουμε την αλήθεια, να προσποιηθούμε πως τίποτα δεν συνέβη, όλα είναι όπως πριν;

Άρνηση. Αυτό είναι μάλλον ένα στάδιο του πένθους. «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειά»… Με τη Τεχνητή Νοημοσύνη, τα φίλτρα, τις ειδικές εφαρμογές, την επεξεργασία εικόνας, ακόμη και η θλίψη μπορεί τώρα να «σβηστεί». «Σας παρακαλώ κάντε photoshop στο πένθος μου», γράφει ένας χρήστης.

Δείτε ακόμη: Όταν θα γίνεις η μαμά της μαμάς σου…

Με περισσότερα από 1.000.000 μέλη, το sub-Reddit είναι ένας ψηφιακός χώρος, στον οποίο, οι χρήστες της Adobe ζητούν από ειδικούς (που αποκαλούν και «μάγους») να επεξεργαστούν τις αναμνήσεις τους. Με αμοιβή από 5 μέχρι 50 περίπου ευρώ για τη δουλειά τους, οι «παραγγελιές» διαφέρουν: Μπορείτε να διαγράψετε τον πρώην φίλο σας από εκείνη τη selfie των διακοπών σας ή να δημιουργήσετε την «τέλεια» οικογενειακή φωτογραφία. Αλλά ένα από τις δημοφιλέστερα αιτήματα στο sub-Reddit είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να επεξεργαστούν την απώλεια μέσα από την εικόνα. Είτε ρετουσάροντας φωτογραφίες αγαπημένων ανθρώπων που έχουν «φύγει» από τη ζωή, είτε ακόμη και με τη σκηνοθεσία νέων αναμνήσεων.

Αν δεν έχεις θρηνήσει, πονέσει, αδειάσει, δεν μπορείς να κρίνεις. Ορισμένοι θέλουν να κάνουν photoshop στις αναμνήσεις τους για να έρθουν πιο κοντά στη συνειδητοποίηση του τέλους. Της απώλειας. Της ζωής χωρίς. Άλλοι απλώς προτιμούν τη χαρά που τους δίνει η ιδέα και μόνο ότι τα πράγματα θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Να έχουν το αγαπημένο τους πρόσωπο κοντά τους στην αποφοίτηση του σχολείου, στις διακοπές, στα γενέθλια…

Εγωιστικό; Το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό για τον καθένα. Σαν ένα μείγμα ευτυχίας και πόνου. Μπορεί να λειτουργεί θεραπευτικά να βλέπεις την εικόνα και μόνο με τον άνθρωπο σου που είναι εκεί. Στη συγκεκριμένη εφαρμογή ένας «μάγος» μπορεί να δημιουργήσει πορτρέτα ανθρώπων που έχουν πεθάνει και να δείχνουν πως θα ήταν σήμερα, χρόνια μετά τον θάνατο τους αλλά ακόμη και για ανθρώπους που δεν έχουν μνήμες με συγγενείς τους, κοινές φωτογραφίες, να αποκτήσουν.

Το δύσκολο είναι να μην προδώσεις εκείνον που «έφυγε». Αν και πολλοί χρησιμοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη για να πετύχουν ένα γρήγορο αποτέλεσμα (συχνά με μπλε μάτια αντί για καστανά και παραμορφωμένη μύτη), η …παλιά σχολή έχει και συναίσθημα. Μπορεί να απαιτούνται ώρες για την επεξεργασία μίας εικόνας αλλά το αποτέλεσμα οφείλει να είναι όσο γίνεται πιο ρεαλιστικό.

Προσπαθώ να θυμηθώ ταινίες για την απώλεια που με έχουν αγγίξει βαθειά. Κινούμενα σχέδια: «Βασιλιάς των Λιονταριών», «Ψάχνοντας τον Νέμο», «Ψηλά στον ουρανό». Στα όρια του μελό… «LoveStory» με την Ali MacGraw και τον Ryan O’Neal και την φράση: «Αγάπη σημαίνει να μην χρειάζεται να ζητήσεις ποτέ συγνώμη». «Ο Πατέρας» με τον Anthony Hopkins. Το σπαρακτικό «Νotebook». Και οι «Ανθισμένες μανόλιες».

Προσωπικά δεν θα ήθελα να αλλάξω καμία εικόνα. Το πένθος είναι εκεί. Το κουβαλάς. Σε αλλάζει. Ξέρεις πως δεν θα είσαι ξανά ολόκληρος. Ίδιος. Είναι «Η θάλασσα μέσα μου» και το «Μπλε» του Krzysztof Kieślowski. Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο. «Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά» γράφει ο Max Porter. Ο πόνος στο φως και κάπου εκεί λοξά. Χωρίς ρετούς. Mε λυγμούς χωρίς επεξεργασία.

Photo credit: IMDb