Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η γνωστή ηθοποιός Κατερίνα Διδασκάλου έδωσε μιαν απάντηση που έκανε πολλά φρύδια να ανασηκωθούν. Απαντώντας ερώτηση για το ποιο είναι το μυστικό της για να είναι διαχρονικά όμορφη και λαμπερή, δήλωσε: “Δεν κρίνω, πίνω πολύ νερό και κάνω θετικές σκέψεις”. Η δική μου αυτόματη αντίδραση ήταν να χαμογελάσω αμέσως μόλις το διάβασα. Χωρίς να την κατονομάζει, η γνωστή ηθοποιός στοχοποιεί την συνήθη ύποπτη, την τοξικότητα, ακόμα και για τις ρυτίδες στην επιδερμίδα. Και η αλήθεια είναι πως έχει απόλυτο δίκιο.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Μιας χρήσης

Η τοξικότητα που λατρεύουμε να μισούμε

Τα τελευταία χρόνια η λέξη έχει γίνει trendy. Δικαίως. Η τοξικότητα περιγράφει έξοχα μια σειρά από γεγονότα και ανθρώπους, συμπεριφορές και στάσεις. Είναι το κλίμα και το μέσο, η αιτία και το αποτέλεσμα. Μοναδικά συμπεριληπτική η λέξη τοξικότητα, της το δίνουμε. Κατά μίαν έννοια, είναι η τέχνη του να κάνεις τους γύρω σου να αισθάνονται λίγο μικρότεροι, για να νιώσεις εσύ λίγο μεγαλύτερος. Και όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές, όποιος το κάνει δεν έχει ιδέα για το τί δημιουργεί γύρω του.

Στην ουσία, η τοξικότητα είναι ίσως η πιο διαδεδομένη «μόλυνση» της εποχής. Δεν χρειάζεται μικροσκόπιο για να τη δεις, αρκεί ένα group chat, ένα γραφείο open space ή, για τους τολμηρούς, ένα οικογενειακό τραπέζι μια οποιαδήποτε Κυριακή. Δεν μυρίζει, δεν φαίνεται, αλλά απλώνεται παντού. Στα σχόλια του διαδικτύου, στα βλέμματα που κρίνουν, στις φράσεις που ξεκινούν με «χωρίς παρεξήγηση αλλά…». Κι αν το φέρεις λίγο στο μυαλό σου, το δέρμα της θείας Ελπινίκης που έχει το απόλυτο οικογενειακό ρεκόρ στις αδιάκριτες ερωτήσεις και τα επικριτικά σχόλια, είναι όντως σταφιδιασμένο. Λες και κάποιος έχει ρουφήξει όλη τη ζωτική ενέργεια από μέσα του. Η αλήθεια είναι πως αυτό ακριβώς έχει γίνει.

Η τοξικότητα, που λες, δεν είναι κακία per se, είναι κάτι πιο εκλεπτυσμένο. Είναι η ενέργεια που στραγγίζει κάθε θετική διάθεση, η διαρκής γκρίνια μεταμφιεσμένη σε ρεαλισμό, η κριτική που σου σερβίρουν με χαμόγελο. Φοράει άρωμα επιτυχίας, άψογα ρούχα. Σου δίνει ευχές για «ό,τι καλύτερο»… την ώρα που σου αφαιρεί το κουράγιο.

Στις ανθρώπινες σχέσεις, η τοξικότητα λειτουργεί σαν αόρατη ομίχλη. Δεν τη συνειδητοποιείς αμέσως, αλλά σταδιακά αρχίζεις να νιώθεις βαρύτερος, σαν να κουβαλάς τις διαθέσεις των άλλων στην πλάτη σου. Το θέμα είναι πως η τοξικότητα δεν αφορά μόνο εσένα που την λαμβάνεις, αλλά κι εσένα όταν, για οποιονδήποτε λόγο, την εκπέμπεις.

Όταν είσαι ο πομπός, και όχι ο δέκτης

Αυτό που ανέδειξε με μια φράση η Κατερίνα Διδασκάλου είναι αυτό που συχνά δεν είναι αντιληπτό σε πρώτη ανάγνωση. Κάποιες συμπεριφορές έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο σε αυτούς που της πράττουν παρά σε αυτούς που τις δέχονται. Πρόσφατη έρευνα στο αμερικανικό National Library of Medicine απέδειξε και πειραματικά αυτό που όλοι γνωρίζουμε εκ πείρας. Η έλλειψη υγειών κοινωνικών σχέσεων φέρνει πιο κοντά την αρρώστια. Σύμφωνα με τη μελέτη, υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στην κοινωνική απομόνωση και τα αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών.

Άλλη μελέτη,  στο Journal of Cosmetic Dermatology αυτή τη φορά, διαπιστώνει ότι το χρόνιο ψυχολογικό στρες επηρεάζει αρνητικά την ομοιόσταση της επιδερμίδας και μπορεί να οδηγήσει σε «πρόωρη γήρανση». Συγκεκριμένα, οι ερευνητές κατέγραψαν μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα, αλλοιώσεις στην «υφή» του δέρματος (λεπτές ρυτίδες, πιο τραχιά επιφάνεια) και επιβλαβείς αλλαγές στη σύνθεση του εξωκυττάριου ιστού. Και τώρα φέρε στο μυαλό σου έναν άνθρωπο που η πρώτη του σκέψη είναι να κρίνει, να επικρίνει, να ρίξει χολή. Πόση κούραση και επιβάρυνση για τόσο λίγη ανταμοιβή…

Ένας άνθρωπος μπορεί να έχει άπειρους λόγους για να γίνει τοξικός. Πιθανότατα έχει φτάσει ως εκεί από άπειρα μονοπάτια, όχι όλα στρωμένα με ροδοπέταλα. Δεν κρίνω. Νιώθω, όμως, πως θέλω να ακουστεί το αυτονόητο: Από μια ηλικία και μετά, δεν φταίει ούτε ο μπαμπάς, ούτε η μαμά, ούτε το σχολείο, ούτε οι κολλητοί, πρώην ή νυν. Η ευθύνη είναι στο χέρι μας. Το “δεν κρίνω” είναι απόφαση. Και, ναι, είναι τόσο επιδραστική, που μπορεί να σου χαρίσει ως και νέο δέρμα.

Photo credit: Katerina Didaskalou Instagram / Creative: Ανδρέας Κωστόπουλος