Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο τραγουδιστής Κώστας Τουρνάς ρωτήθηκε για το πόσο εκδηλωτικός είναι απέναντι στη σύζυγό του. «Πολύ εύκολα λέω “σ’ αγαπώ”. Απλώς νομίζω ότι η επανάληψη στο τέλος καταρρίπτει την ένταση. “Το ’πες, το ’πα”… Μια φορά… άντε και άλλη μία σε μια περίσταση. Δεν μπορείς να το λες συνέχεια. Είναι σαν κάτι να πας να περάσεις, που δεν χρειάζεται.» απάντησε και συνέχισε: «Στη σύζυγό μου παίρνω λουλούδια. Είναι ανάγκη να της λες όλη την ώρα “σ’ αγαπώ”; Στο τέλος θα πει “γιατί μου το λέει όλη την ώρα; Κάτι ύποπτο συμβαίνει εδώ πέρα…”».
Ακούγοντας τη δήλωση αναρωτήθηκα: Τελικά οι πράξεις μετράνε όντως περισσότερο από τα λόγια;

Διαβάστε ακόμη: Το δωμάτιο που δεν ξαναφόρεσε τα καλά του

Σύμφωνα με τη συμβατική σοφία, όταν ένα άτομο λέει κάτι αλλά κάνει κάτι άλλο, πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στην πράξη. Αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι η συμπεριφορά αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα κίνητρα και τους στόχους του ατόμου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υποτιμούμε τα λόγια ως «τυπικότητα» ή «λόγια του αέρα». Όλοι είμαστε εξοικειωμένοι με άδειες υποσχέσεις και θεωρούμε ότι μπορούμε να βασιστούμε μόνο σε ανθρώπους που αποδεικνύουν μέσα από τη δράση τους και τη συνέπειά τους όσα ισχυρίζονται.

Όμως οι πράξεις δεν είναι πανάκεια. Μπορεί να γίνονται από συνήθεια, από καθήκον ή απλώς «για τα μάτια του κόσμου». Μπορεί να γίνονται για να αποφευχθεί η γκρίνια, όχι για να εκφραστεί αγάπη.

Κάποιες (και κάποιοι) από εμάς χρειαζόμαστε λόγια. Επιβεβαίωση. “Πώς νιώθεις για εμάς;” ή “Γιατί μ’ αγαπάς;”.

Γιατί τα λόγια μάς δίνουν εικόνα, πλαίσιο, αποδείξεις. Μας βοηθούν να “σπάσουμε” τον κώδικα της αβεβαιότητας.

Μόνο που τα λόγια δεν έρχονται εύκολα στους περισσότερους (άντρες). Εκείνοι συχνά μιλούν τη γλώσσα της δράσης και της προσφοράς: ένας πρωινός καφές στο κρεβάτι, ένα δώρο σε ανύποπτο χρόνο.

Στο μυαλό μας όλα αυτά είναι υπέροχα, αλλά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανάγκη για λόγια. Γιατί ένας καφές δεν μας βοηθά να καταλάβουμε τι σκέφτεστε, τι νιώθετε ή τι σχεδιάζετε. Χωρίς πλαίσιο, ένας καφές είναι απλώς… ένας καφές, ειδικά στα πρώτα στάδια της σχέσης.

Με το να λέμε «οι πράξεις μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια» παραβλέπουμε έναν σημαντικό παράγοντα: ό,τι λέμε, και ό,τι οι άλλοι εισπράττουν από εμάς, δεν είναι απλώς περιεχόμενο. Είναι συναίσθημα. Η ζεστασιά στη φωνή, η πρόθεση πίσω από μια συγγνώμη, το βλέμμα όταν υπόσχεσαι κάτι,  όλα αυτά αποτελούν μέρος της «δράσης», έστω κι αν δεν μετριούνται ως συμπεριφορές.

Ο Gary Chapman θίγει αυτό το θεμελιώδες επικοινωνιακό χάσμα στο βιβλίο του The 5 Love Languages. Σύμφωνα με τον Chapman, υπάρχουν πέντε βασικές “γλώσσες αγάπης”: λόγια επιβεβαίωσης, ποιοτικός χρόνος, σωματική επαφή, πράξεις προσφοράς και δώρα. Αυτές τις “γλώσσες” τις μαθαίνουμε στην παιδική μας ηλικία και συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε ως ενήλικες.

Όταν μπαίνουμε σε μια σχέση, είναι απολύτως πιθανό (και αναμενόμενο) ο άλλος να μην μιλά την ίδια γλώσσα αγάπης. Έτσι, η επικοινωνία δυσκολεύει και ένα μεγάλο κομμάτι χάνεται στη μετάφραση. Οι πράξεις σου μπορεί να μην σημαίνουν τίποτα για κάποιον που έχει μάθει ότι η αγάπη εκφράζεται με λόγια. Αυτό που για εμάς είναι κρυστάλλινο, για τον άλλον μπορεί να είναι θολό σαν λάσπη.

Διαβάστε ακόμη: Η απάθεια έχει τον ήχο τραγανών nachos 

Και εκεί βρίσκεται η ουσία της αγάπης: αν σε νοιάζεται πραγματικά ο άλλος, θα κάνει την υπέρβαση. Θα μάθει να εκφράζεται με λέξεις, αν είναι άνθρωπος των πράξεων. Θα μάθει να μιλάει με πράξεις, αν είναι άνθρωπος των λέξεων.

Δεν λέω ότι πρέπει να αγνοούμε τις πράξεις. Αλλά ίσως πρέπει να σταματήσουμε να υποτιμούμε τα λόγια. Τα λόγια είναι το μέρος του εαυτού μας που προηγείται της αλλαγής. Εν αρχή ην ο λόγος. Και συχνά, εκεί γεννιέται η σχέση, η εμπιστοσύνη, η ανθρώπινη σύνδεση.

Photo credit: EUROKINISSI/ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

Creative: Ανδρέας Κωστόπουλος