Τόλμησες να ανεβάσεις εξυπνάδα στο X (πρώην τουίτερ); Βροχή τα σχόλια: “Τι άλλο θα γράψετε εδώ μέσα για λίγα λάικ”. Ανεβάζεις φωτογραφία με μαγιό στο Instagram. Άλλα σχόλια εκεί: “Σταμάτα να φλεξάρεις” (φλεξάρω σημαίνει επιδεικνύω-τον πλούτο μου, κάποιο κατόρθωμα ή κάποια ιδιότητά μου). Οι περισσότεροι κατά καιρούς έχουμε έρθει αντιμετωποι με αυτές τις μομφές. Κατηγορούμαστε ότι η διαδικτυακή μας συμπεριφορά αποσκοπεί απλά και μόνο στην επιβεβαίωση.

Δείτε ακόμη: Μητρότητα μετά τα 45: Δικαίωμα ή ταμπού;

Σαν άλλες μάγισσες που ρωτάνε “Καθρέφτη καθρεφτάκι μου, ποια είναι η πιο όμορφη;”. Μόνο που ο καθρέφτης στο παραμύθι των social media είναι οι ακόλουθοί μας. Και ο συγκεκριμένος καθρέφτης δεν έχει φωνή. Αλλά απαντά-με άλλους τρόπους. Με λάικ, με καρδούλες, με φατσούλες, με αναδημοσιεύσεις…

Τι είναι όμως τελοσπάντων αυτή η ανάγκη για επιβεβαίωση; Έχουμε δίκιο που την δαιμονοποιούμε; Δε βασίστηκαν άραγε τα social media και τα συμπαρομαρτούντα (βλέπε φίλτρα) σε αυτήν ακριβώς την επιθυμία μας; Και αν πέτυχαν τόσο πολύ ως προιόντα, μήπως τελικά αυτή η ανάγκη για επιβεβαίωση δεν είναι ένα ελάττωμα μίας μερίδας ανθρώπων αλλά βασική ανθρώπινη ανάγκη; Πού είναι το επιλήψιμο στο να θέλουμε να είμαστε αρεστοί; Να μας συμπαθούν, να μας θαυμάζουν για την ομορφιά ή την εξυπνάδα μας, να μας επαινούν για τα επιτεύγματα και τις ικανότητές μας;

Aπό βιολογική και κοινωνική σκοπιά, το γεγονός ότι είμαστε όντα που αποζητούν την προσοχή, την αποδοχή και τη σύνδεση με άλλους ανθρώπους είναι μία βασική τακτική επιβίωσης του ανθρώπινου είδους. Από την αυγή του χρόνου είμαστε προγραμματισμένοι να θέλουμε να αποφεύγουμε την απόρριψη.

Στους προϊστορικούς χρόνους, η αποδοχή και η έγκριση ισοδυναμούσε με την επιβίωση ενώ η απόρριψη και η απομόνωση συνεπάγονταν θάνατο – πιθανώς με ένα φρικτό τρόπο ως βορά για ένα λιοντάρι, μια τίγρη ή μια αρκούδα.

Αλλά ακόμη και στις σύγχρονες κοινωνίες που δεν ζουν πλέον στη ζούγκλα (κυριολεκτικά, τουλάχιστον), οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αισθάνονται ότι εκτιμώνται, ότι γίνονται αποδεκτοί και ότι αναγνωρίζονται από τους άλλους.

Και φυσικά αυτό επεκτείνεται και στην ζωή offline. Θέλουμε ο εργοδότης μας να αναγνωρίζει ότι κάνουμε καλή δουλειά. Ρωτάμε συνέχεια το σύντροφό μας αν μας αγαπάει. Κριτικάρουμε την εμφάνισή μας μπροστά στην κολλητή μας μήπως και κερδίσουμε κάποιο κοπλιμέντο.

Όταν αυτά τα αιτήματα για αναγνώριση δεν ικανοποιούνται, καταλήγουμε να αισθανόμαστε χειρότερα. Αλλά η ευχαρίστηση που έρχεται με την επιβεβαίωση είναι σχεδόν εθιστική. Απίστευτη ευφορία όταν έρχονται σωρηδόν οι ειδοποιήσεις και τα λάικ, μαύρες πλερέζες όταν δε συγκεντρώσαμε αρκετές προβολές ή όταν κάποιος άγνωστος μας “έκραξε” στο διαδίκτυο. Από το “είμαι πολύ κουλ τύπος” στο “δεν αξίζω τίποτα”, σε χρόνο dt.

Δείτε ακόμη: Φοβάμαι άρα υπάρχω, αλλά δε ζω

Και πώς αποφεύγεις το rollercoaster; Ναι, ναι, ξέρω, ιδανικά το να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας προέρχεται από μέσα μας, η αξία μας δεν καθορίζεται από τους άλλους και διάφορα τέτοια κλισέ.

Καλώς ή κακώς όμως, η εικόνα για τον εαυτό μας και την αξία μας διαμορφώνεται από τα πρώτα κιόλας παιδικά χρόνια. Τότε που το μυαλό δεν έχει αναπτύξει ακόμη τα λογικά του φίλτρα, η ανατροφοδότηση που παίρνουμε διαμορφώνει την αυτοαντίληψή μας. Και κακά τα ψέματα, δε μεγάλωσαν όλοι σε ένα περιβάλλον που να τους ατσάλωσε.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εκείνοι που είναι ασφαλείς με τον εαυτό τους δεν ψάχνουν συνήθως για κομπλιμέντα ούτε ανησυχούν για το τι σκέφτονται οι άλλοι. Είναι οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με αγχώδες στιλ προσκόλλησης – που χαρακτηρίζεται από συνεχή φόβο απόρριψης – που αποζητούν την επιβεβαίωση και το αίσθημα του ανήκειν.

Οπότε την επόμενη φορά που θα ψέξετε κάποιον για τη φωτογραφία που ανέβασε, μην εκλάβετε την ανάγκη του ως ηθική αποτυχία, αλλά ως συναισθηματικό έλλειμμα. Όχι σαν έπαρση, αλλά το αντίθετο. Ίσως κάποιος δεν του έδωσε την δέουσα αναγνώριση όταν έπρεπε. Δεν είναι ο ίδιος που εκλιπαρεί για προσοχή, αλλά το παραμελημένο παιδί μέσα του. Ναι, δεν είναι τέλειος, έχει αδυναμίες (και ποιος δεν έχει;). Αλλά ακόμη κι αν δεν ισχύει τίποτα από αυτά, ακόμα κι αν είναι απόλυτα σίγουρος για τον εαυτό του, όλοι κατά καιρούς χρειάζονται μια μικρή αναγνώριση ότι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Πού είναι το κακό;

Photo credit: IMDb