Πριν λίγες μέρες, ένα πρωτοφανές γεγονός και οι εικόνες που το συνόδευαν κατέκλυσε τα μέσα ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη. Η Ισπανία και η Πορτογαλία βγήκαν από την πρίζα. Το ολικό blackout κράτησε περισσότερο από μισή μέρα και επηρέασε ούτε λίγο ούτε πολύ 55 εκατομύρια ανθρώπους. Στις δύο χώρες έσβησαν τα πάντα. Μαγαζιά και εργοστάσια, σπίτια, υπηρεσίες, και, φυσικά, ό,τι έχει να κάνει με τον digital κόσμο και τα social media. Για περισσότερες από 12 ώρες, δεν υπήρχε πρόσβαση πουθενά. Πολύς κόσμος, λοιπόν, κατέφυγε στα βιβλία. Ή σε βόλτες με φίλους, ή σε κάποια δραστηριότητα που δεν απαιτεί ηλεκτρισμό. Πενηνταπέντε εκατομύρια άνθρωποι σε αναγκαστικό digital detox. Οι φωτογραφίες αυτές έκαναν το γύρο της Ευρώπης. Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες, θυμήθηκα τη δική μου απόπειρα να κάνω αποτοξίνωση από τον ψηφιακό κόσμο πριν μερικούς μήνες. Ιδού τί έγινε.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Το ξυράφι του Όκαμ

Προς την απόφαση για digital detox

Ήταν κακές μέρες, αυτές που εγώ ονομάζω εκκρεμείς -και δεν έχω χειρότερο. Ανάμεσα σε δύο δουλειές, από την προηγούμενη είχα φύγει, στην επόμενη δεν είχα ξεκινήσει ακόμη. Ένας σωρός από υποχρεώσεις γύρω μου. Κι ένα συμβόλαιο μετάφρασης το οποίο ήθελε λίγο για να τελειώσει, αλλά δεν έλεγα να στρωθώ για να ολοκληρώσω το βιβλίο. Αντί για αυτό, έμενα πολύ περισσότερο online από όσο συνήθιζα. Doom scrolling το λέμε, αυτό που σκρολάρεις ανεξέλεγκτα, ενώ ταυτόχρονα δεν παίρνεις χαμπάρι πόσες ώρες χάνεις.

Η digital ζωή μπορεί να περιμένει τη σειρά της, χωρίς να κάνει bullying στην κανονική.

Μέχρι που το βλέπεις. Έχω μια εφαρμογή στο κινητό που κάθε Δευτέρα στέλνει report πόσες ώρες ήμουν στο κινητό κατά μέσο όρο την εβδομάδα που πέρασε. Εκείνη τη Δευτέρα έγραφε 5 ώρες και 40 λεπτά, 60% επάνω από τον μέσο όρο της προηγούμενης. Όταν το είδα γραπτώς, έπαθα ένα μικρό σοκ. Και αποφάσισα επί τόπου να κάνω κάτι για αυτό. “Από τώρα, ξεκινάς digital detox, τελεία.”

Ημέρα πρώτη και δεύτερη: Λες;

Η πρώτη μέρα δεν ήταν δύσκολη. Το πρωί, τουλάχιστον. Άφησα το κινητό στην άκρη, άνοιξα τον υπολογιστή και έπεσα με τα μούτρα στο βιβλίο. Για πρώτη φορά, δεν είχα ανοιχτά tabs social media την ώρα που δούλευα, και συνειδητοποίησα κάτι εντυπωσιακό. Εκείνη την ημέρα έβγαλα διπλάσιο όγκο δουλειάς, χωρίς να έχει αλλάξει κάτι. Δεν είχα πέσει σε ευκολότερο κομμάτι του βιβλίου -εκείνο το βιβλίο δεν είχε εύκολο κομμάτι. Ούτε είχα βοήθεια. Απλώς, εκείνη την ημερά δούλεψα χωρίς περισπάσεις. Συνειδητοποίησα πως, ακόμα και αυτό το πεντάλεπτο που θα μπω για να “δω τί γίνεται”, δεν είναι ποτέ πεντάλεπτο. Δεν τρώει ποτέ λιγότερο από ένα τέταρτο, κι αν γίνει 2-3 φορές μέσα στο πρωινό, έχει χαθεί 1 ώρα. Χωρίς κανέναν λόγο.

Το βράδυ διάβασα. Πάντα διαβάζω έστω και λίγο, αλλά αυτή τη φορά έκανα μόνο αυτό, και το απόλαυσα πραγματικά. Μέχρι να πέσω για ύπνο, είχα τελειώσει ένα βιβλίο που παράδερνε, δέκα-δέκα σελίδες, επί μέρες στο κομοδίνο μου. Καλά πήγε αυτό, ενώ κάπως έτσι κύλησε και η δεύτερη μέρα. Όσο για το κινητό, δεν μου είχε λείψει καθόλου. Λες;

Αν πρέπει να μάθεις κάτι, θα το μάθεις και μια εβδομάδα μετά. Ο κόσμος δεν θα σταματήσει να γυρίζει επειδή εσύ έχεις βγει offline.

Ημέρα τρίτη και τέταρτη: Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα

Το πρωί της τρίτης μέρας ξύπνησα με την αντανακλαστική κίνηση να πιάσω το κινητό και να ανοίξω το facebook. Άφησα την κίνηση στη μέση. Όχι, μου είπα. Είσαι σε αποτοξίνωση. Δεν θα σκρολάρεις, πάει και τελείωσε. Το τήρησα μεν, αλλά με μεγαλύτερη δυσκολία από τις προηγούμενες μέρες. Εκεί κατάλαβα την έννοια του FOMO. Σημαίνει “fear of missing out”, δηλαδή φόβος πως συμβαίνουν πράγματα, κι εσύ τα χάνεις. Το εντυπωσιακό είναι πως, κάποιες φορές, αυτό το συναίσθημα ήταν κατακλυσμιαίο. Εκεί έμπαινε μπροστά ο προμετωπιαίος (το σημείο του εγκεφάλου που ορίζει τη λογική σκέψη). “Μην λες βλακείες, παιδί μου. Τίποτα δεν χάνεις. Οι συνεργάτες και οι δικοί σου άνθρωποι, αν σε θέλουν, θα σε πάρουν τηλέφωνο, παραδοσιακά. Όλα τα υπόλοιπα νέα, αν πρέπει να τα μάθεις, θα τα μάθεις και μια εβδομάδα μετά. Ο κόσμος δεν θα σταματήσει να γυρίζει επειδή εσύ έχεις βγει offline.”

Ημέρα πέμπτη ως έβδομη: Το digital detox μού άλλαξε συνήθειες

Τις επόμενες μέρες δεν έγιναν πολλά. Συνέχισα να δουλεύω -είχα κι ένα βιβλίο να παραδώσω. Διάβασα πολύ, σχεδόν έπιασα ρυθμούς προ-σόσιαλ. Δεν έμενα στον υπολογιστή ούτε ένα λεπτό όταν τελείωνα τη δουλειά. Βγήκα με φίλους και δεν είχα καν το κινητό μαζί μου. Έκανα δουλειές στο σπίτι που τις είχα μέρες σε εκκρεμότητα. Γενικά, έγιναν πράγματα. Και, κάποια στιγμή, ήρθε και η άλλη Δευτέρα…

Εκεί, πλέον, είχα “δικαίωμα” να σκρολάρω ξανά. Η περίοδος αποτοξίνωσης που είχα ορίσει είχε τελειώσει. Κι όμως, δεν μπήκα αμέσως. Άνοιξα fb το μεσημέρι, και Instagram κάποια στιγμή το απόγευμα. Είχα συνηθίσει να μην τα έχω όλα ανοιχτά όσο δουλεύα, και το συνέχισα. Το συνέχισα επειδή διαπίστωσα πως έτσι είναι καλύτερα. Κάθε κομμάτι της ζωής πρέπει να έχει τον δικό του χώρο και χρόνο. Η digital ζωή μου μπορεί να περιμένει τη σειρά της, χωρίς να κάνει bullying στην κανονική. Πολύ καλύτερα έτσι.

Photo credit: Istock