Οι σχέσεις αποτελούν ένα βασικό στοιχείο της ζωής μας. Είναι το κοινωνικό δίκτυο που μας στηρίζει και συντελεί στη συνολική ευημερία μας. Οι τύποι σχέσεων είναι ποικίλοι και όλοι έχουμε σχέσεις με φίλους, μέλη της οικογένειας, συναδέλφους και άλλους. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έννοια της «σχέσης» δεν περιορίζεται μόνο στις ερωτικές σχέσεις, αλλά επεκτείνεται σε κάθε είδους συναισθηματική σύνδεση που μπορεί να υπάρχει μεταξύ δύο ανθρώπων. Οι ψυχολόγοι κατατάσσουν τις σχέσεις σε διαφορετικούς τύπους, και σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε 6 κοινούς τύπους σχέσεων και τις επιπτώσεις τους στην ψυχική υγεία.

Διαβάστε ακόμη: Ποιες ερωτικές σχέσεις ζείτε ξανά και ξανά; Η θεωρία που το εξηγεί

Οι 6 πιο συχνοί τύποι σχέσεων

  1. Πλατωνικές σχέσεις
  2. Ερωτικές σχέσεις
  3. Σχέσεις εξάρτησης
  4. Περιστασιακές σχέσεις
  5. Ανοιχτές σχέσεις
  6. Τοξικές σχέσεις

1. Πλατωνικές σχέσεις

Οι πλατωνικές σχέσεις είναι εκείνες που βασίζονται στη φιλία και στη συναισθηματική σύνδεση χωρίς ρομαντική ή σεξουαλική διάσταση. Αυτές οι σχέσεις, που μπορούν να αναπτυχθούν με ανθρώπους όπως συμμαθητές, συνάδελφοι ή εθελοντές, παρέχουν ένα ισχυρό κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης και βοηθούν στην προστασία από προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Παράλληλα, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν στη συνολική ευημερία.

Διαβάστε ακόμη: Σχέσεις: Τι είναι το mirror argument και πώς θα το καταλάβετε

2. Ερωτικές σχέσεις

Οι ερωτικές σχέσεις περιλαμβάνουν την ερωτική έλξη και την αγάπη για τον άλλον άνθρωπο. Οι ψυχοθεραπευτές υπογραμμίζουν τρία βασικά στοιχεία της αγάπης: την οικειότητα, τη δέσμευση και το πάθος. Αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στην ψυχική υγεία, ενισχύοντας τη συναισθηματική σύνδεση και την ανάπτυξη θετικής αυτοεκτίμησης.

3. Σχέσεις εξάρτησης

Οι σχέσεις αυτές χαρακτηρίζονται από ανισορροπία, όπου ένας σύντροφος εξαρτάται συναισθηματικά, σωματικά ή ψυχικά από τον άλλον. Αυτές οι σχέσεις, συνήθως με γονείς, παιδιά ή συντρόφους, μπορεί να είναι λειτουργικές στην αρχή, αλλά με τον καιρό προκαλούν συναισθηματική εξάντληση και ψυχική δυσαρέσκεια. Η συνεχής εξάρτηση από τον άλλο μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική υγεία.

4. Περιστασιακές σχέσεις

Οι περιστασιακές είναι σχέσεις χωρίς δέσμευση και χωρίς μακροπρόθεσμο στόχο. Αυτού του είδους οι σχέσεις μπορεί να περιλαμβάνουν το σεξ χωρίς συναισθηματική σύνδεση ή άλλες μη δεσμευτικές καταστάσεις, όπως τα one-night stands ή φίλους με οφέλη (friends with benefits). Εάν μια τέτοια σχέση είναι συμφωνημένη και ανοιχτή, μπορεί να προσφέρει σεξουαλική ελευθερία, αλλά σε περίπτωση που δεν υπάρχει συναίνεση ή επικοινωνία, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη και μοναξιά.

5. Ανοιχτές σχέσεις

Οι ανοιχτές σχέσεις είναι μη μονογαμικές σχέσεις όπου οι σύντροφοι συμφωνούν να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους, είτε συναισθηματικά είτε σεξουαλικά. Αυτές οι σχέσεις προσφέρουν σεξουαλική ελευθερία, αλλά μπορεί να συνοδεύονται από συναισθηματικό πόνο, ζήλια και μοναξιά. Συχνά συναντώνται σε ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους ανθρώπους, αλλά μπορεί να υπάρχουν και σε ετεροφυλόφιλες σχέσεις.

6. Τοξικές σχέσεις

Οι τοξικές σχέσεις είναι εκείνες που υπονομεύουν ή απειλούν την ψυχική, σωματική ή συναισθηματική ευεξία μας. Αυτές οι σχέσεις συνήθως περιλαμβάνουν αρνητικότητα, έλλειψη υποστήριξης και συναισθηματική απογοήτευση. Τοξικές σχέσεις μπορεί να προκύψουν στην οικογένεια, στη δουλειά, στις φιλικές σχέσεις ή σε ερωτικές σχέσεις. Η συνεχής κριτική, η ανασφάλεια και η απουσία σεβασμού είναι χαρακτηριστικά αυτών των σχέσεων, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, άγχος και ακόμα και σωματικά προβλήματα, όπως καρδιοαγγειακές παθήσεις.

Πώς να ορίσετε τη σχέση σας

Η κατηγοριοποίηση μιας σχέσης μπορεί να γίνει αναγνωρίζοντας τα χαρακτηριστικά της. Ερωτήσεις όπως: «Πώς αισθάνεστε για τον άλλον;», «Ποιους στόχους έχετε για τη σχέση;», «Ποιες είναι οι προσδοκίες και τα όρια που θέτετε;» μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του τύπου σχέσης και στην αποσαφήνιση των προσδοκιών.

Συμβουλές για υγιείς σχέσεις

Ανεξάρτητα από τον τύπο της σχέσης, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές που βοηθούν στην οικοδόμηση υγιών σχέσεων. H ψυχολόγος Βίβιαν Γρίβα προτείνει να:

  • Επικοινωνείτε ανοιχτά με τον άλλον.
  • Εκφράζετε την ευγνωμοσύνη και την εκτίμησή σας.
  • Δείχνετε αλληλοϋποστήριξη και ενθάρρυνση.
  • Θέτετε και  φροντίστε να σέβεστε τα όρια.
  • Διατηρείτε αμοιβαίο σεβασμό.

Η υγιής επικοινωνία, η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η υποστήριξη είναι τα βασικά στοιχεία για την οικοδόμηση υγιών σχέσεων που συμβάλλουν στην ψυχική ευημερία.

Κατανοώντας τις διαφορετικές σχέσεις, μπορούμε να οικοδομήσουμε πιο υγιείς σχέσεις και να προστατεύσουμε την ψυχική μας ευημερία.