Το φούσκωμα στην κοιλιά είναι μία από τις πιο αμήχανες και άβολες αισθήσεις που μπορεί να βιώσει κανείς. Είναι επίσης ένα από τα λιγότερο γνωστά συμπτώματα του άγχους. Παρόλο που δεν προκαλείται κάθε επεισόδιο φουσκώματος από άγχος, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου το άγχος οδηγεί σε φούσκωμα και όπου το ίδιο το φούσκωμα μπορεί να εντείνει ακόμη περισσότερο το άγχος.

Διαβάστε ακόμη: Αυτή είναι η ιδανική στάση ύπνου για καλύτερη πέψη

Εμφανίζεται με μια αίσθηση πίεσης, σφιξίματος ή πληρότητας στο στομάχι. Μπορεί να συνοδεύεται από ορατό πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς, με την ενόχληση αυτή να είναι από ήπια έως εξαιρετικά επώδυνη. Συνήθως υποχωρεί από μόνη της, ωστόσο σε αρκετούς ανθρώπους αποτελεί επαναλαμβανόμενο πρόβλημα. Πεπτικά προβλήματα και ορμονικές διακυμάνσεις μπορεί να προκαλούν κοιλιακό φούσκωμα.

Γιατί νιώθετε φούσκωμα στην κοιλιά;

Το φούσκωμα είναι συχνά αποτέλεσμα προβλημάτων στην πέψη και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή, ανάλογα με το τι και πότε τρώει, καθώς και πολλούς άλλους παράγοντες. Μπορεί να πρόκειται για κάτι τόσο απλό όσο το να τρώτε πολύ ή γρήγορα, ή να οφείλεται σε δυσανεξία ή άλλη κατάσταση που προκαλεί συσσώρευση αερίων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το φούσκωμα μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρότερου προβλήματος υγείας. Πιο συγκεκριμένα:

Στρες

Το φούσκωμα λόγω στρες προκαλείται από ποικίλους μηχανισμούς. Ένας από τους βασικότερους είναι η υπεραναπνοή, δηλαδή η εισπνοή μεγαλύτερης ποσότητας αέρα από αυτήν που χρειάζεται ο οργανισμός. Η υπεραναπνοή όχι μόνο ενισχύει άλλα συμπτώματα του άγχους, αλλά συχνά προκαλεί μια έντονη αίσθηση πίεσης στο στομάχι, μαζί με ρέψιμο ή δυσφορία.

Ακόμη κι όταν δεν υπάρχει πλήρης υπεραερισμός, το έντονο στρες μας κάνει να αναπνέουμε πιο γρήγορα, χρησιμοποιώντας ρηχή και όχι βαθιά αναπνοή, καταπίνοντας περισσότερο αέρα, ιδίως εάν έχουμε την τάση να καταπίνουμε σάλιο νευρικά, με αποτέλεσμα το στομάχι να γεμίζει αέρα, προκαλώντας φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα.

Διαβάστε ακόμη: 5 αντιστρές τεχνικές που θα σας ηρεμήσουν άμεσα

Επιπλέον, το άγχος επηρεάζει άμεσα την πέψη: όταν το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού, «απενεργοποιείται» ένα μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ομαλή πέψη, ενώ τα επίπεδα ορμονών και νευροδιαβιβαστών διαταράσσονται. Έτσι, τροφές που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα είχαν χωνευτεί εύκολα, τώρα προκαλούν ζύμωση, δημιουργώντας αέρια και φούσκωμα. Αυτοί είναι μερικοί από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους το άγχος επηρεάζει τη λειτουργία του πεπτικού και εξηγούν γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι με χρόνιο στρες  υποφέρουν καθημερινά από έντονα και επίμονα συμπτώματα φουσκώματος.

Ορμονικές αιτίες

Αν παρατηρείτε ότι το φούσκωμα σχετίζεται περισσότερο με τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο παρά με τη διατροφή, δεν είστε μόνες. Έως και 3 στις 4 γυναίκες αναφέρουν φούσκωμα πριν ή κατά τη διάρκεια της περιόδου. Επίσης, πολλές γυναίκες το βιώνουν στην περιεμμηνόπαυση.

  • Η οιστραδιόλη προκαλεί κατακράτηση υγρών, ειδικά όταν αυξάνεται και η προγεστερόνη μειώνεται.
  • Ορμονικές διακυμάνσεις επηρεάζουν την κινητικότητα του εντέρου, επιταχύνοντάς την ή επιβραδύνοντάς την.
  • Η οιστρογονική ευαισθησία εντείνει την αίσθηση φουσκώματος.

Αέρια

Τα αέρια είναι φυσικό παραπροϊόν της πέψης. Ωστόσο, η υπερβολική ποσότητα υποδηλώνει ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά στο πεπτικό σύστημα. Αν και κάποια αέρια εισέρχονται στο στομάχι με την κατάποση αέρα ή την κατανάλωση ανθρακούχων ποτών, τα περισσότερα αποβάλλονται μέσω ρεψίματος πριν φτάσουν στο έντερο. Το έντερο παράγει κυρίως αέρια μέσω της ζύμωσης υδατανθράκων από τα εντερικά βακτήρια.

Αν η ζύμωση είναι υπερβολική, σημαίνει ότι πολλοί υδατάνθρακες δεν απορροφήθηκαν σωστά κατά την πέψη. Οι αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Δυσαπορρόφηση υδατανθράκων: Δυσανεξία στη λακτόζη, φρουκτόζη ή στους υδατάνθρακες του σιταριού και των οσπρίων.
  • Υπερανάπτυξη βακτηρίων στο λεπτό έντερο: Τα βακτήρια που φυσιολογικά ζουν στο παχύ έντερο μεταναστεύουν στο λεπτό έντερο, διαταράσσοντας την ισορροπία.
  • Λειτουργικές διαταραχές πέψης: Όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή η λειτουργική δυσπεψία, που προκαλούν αέρια και φούσκωμα χωρίς σαφή οργανική αιτία.
  • Σπλαχνική υπερευαισθησία: Ορισμένοι άνθρωποι νιώθουν φουσκωμένοι ακόμη και με φυσιολογική ποσότητα αερίων, λόγω υπερευαισθησίας ή μυϊκής αντίδρασης στην κοιλιά.

Πεπτικό περιεχόμενο

Η συσσώρευση στερεών, υγρών ή αερίων στο έντερο μπορεί επίσης να προκαλέσει φούσκωμα, κυρίως όταν υπάρχει εμπόδιο ή δυσλειτουργία στην κινητικότητα του εντέρου.

  • Δυσκοιλιότητα: Όταν τα κόπρανα παραμένουν στο παχύ έντερο, η πρόσφατη τροφή καθυστερεί να προχωρήσει προς το πεπτικό σύστημα.
  • Εντερικές αποφράξεις: Όπως όγκοι, συμφύσεις ή φλεγμονώδεις παθήσεις (π.χ. νόσος Crohn).
  • Διαταραχές κινητικότητας: Όπως η γαστροπάρεση ή η ψευδο-απόφραξη εντέρου.
  • Πρόσφατη αύξηση βάρους: Το λίπος και η κατακράτηση υγρών στην κοιλιακή περιοχή περιορίζουν τον χώρο για φυσιολογική πέψη.

Πόσο διαρκεί το φούσκωμα;

Αν σχετίζεται με διατροφή ή ορμόνες, το φούσκωμα συνήθως υποχωρεί μέσα σε ώρες ή λίγες ημέρες. Αν υπάρχει δυσκοιλιότητα, θα ανακουφιστείτε μόλις επισκεφτείτε την τουαλέτα. Νερό, περπάτημα και βότανα μπορούν να βοηθήσουν. Αν επιμένει, απευθυνθείτε σε γιατρό.

Τι βοηθάει στην ανακούφιση;

Μπορείτε να δοκιμάσετε μερικές απλές λύσεις στο σπίτι:

  • Αφεψήματα βοτανων: Μέντα, χαμομήλι, τζίντζερ, κουρκουμάς και μάραθος διευκολύνουν την πέψη.
  • Αντιόξινα με σιμεθικόνη: Συμβάλλουν στη μείωση φλεγμονής και στη μείωση των αερίων.
  • Μαγνήσιο: Χαλαρώνει το έντερο και δρα ως ήπιο καθαρτικό (με φειδώ στη χρήση).
  • Προβιοτικά: Βοηθούν στη ρύθμιση της εντερικής χλωρίδας και την πέψη.
  • Ψύλλιο: Ιδανικό για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, ενισχύει την τακτική κινητικότητα του εντέρου. Συνοδεύεται πάντα από άφθονο νερό.
  • Άσκηση: Η καθημερινή κίνηση και η ενδυνάμωση του κορμού περιορίζουν το φούσκωμα.
  • Διαχείριση άγχους: Η αποτελεσματική διαχείριση του άγχους είναι καθοριστική όχι μόνο για την ψυχική αλλά και για τη σωματική σας ευεξία. Τεχνικές όπως η βαθιά διαφραγματική αναπνοή, ο διαλογισμός, η γιόγκα μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη μείωση των επιπέδων άγχους. Εξίσου σημαντικό είναι να εντοπίζετε και να διαχειρίζεστε τις σκέψεις που σας κατακλύζουν, μέσα από πρακτικές ενσυνειδητότητας ή με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου. Η υιοθέτηση μιας ρουτίνας χαλάρωσης, η επαρκής ξεκούραση και η απομάκρυνση από στρεσογόνες καταστάσεις, όπου και όταν αυτό είναι εφικτό, αποτελούν βασικά βήματα προς μια πιο ισορροπημένη καθημερινότητα.

Αν τα συμπτώματα συνεχίζονται ή επιδεινώνονται, η καλύτερη λύση είναι να απευθυνθείτε σε γαστρεντερολόγο. Το φούσκωμα μπορεί να είναι προσωρινό, αλλά όταν γίνεται χρόνιο, χρειάζεται εξειδικευμένη φροντίδα.

Photo credit: Istock