Σε σένα μιλάω. Δεν ξέρω το πρόσωπό σου, μόνο την αποφορά του μυαλού σου αισθάνομαι να μου κόβει την ανάσα. Βλέπω τα δάχτυλά σου να χτυπούν πλήκτρα σαν να πετούν πέτρες σε άνθρωπο γονατισμένο. Κάθε λέξη σου, σκουριασμένο καρφί, κάθε φράση σου, μικρός θρίαμβος της πιο ψυχρής αναλγησίας. Με κρύπτη την ασφάλεια της ανωνυμίας, κάνεις πλακίτσα. Εσύ, ο «υγιής», για εκείνον τον κα(η)μένο. Εσύ, ο ψυχικά τσίτσιδος, για εκείνον με τον ζουρλομανδύα. Εσύ, ο καραγκιοζοπαίχτης, για τον «τρελό» Γκρεγκόρ Σάμσα, που τον πέταξαν στην απομόνωση γιατί δεν χωρούσε στην πραγματικότητά τους. Ούτε το όνομά σου ξέρω. Θα σε αποκαλώ, λοιπόν, βλακάκο, κάτι ουδέτερο, όπως κι η υπόστασή σου.

Διαβάστε ακόμη: Ενοχλείς; Άρα είσαι στον σωστό δρόμο!

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Αν νομίζεις ότι η ψυχική υγεία είναι για γέλια, μάθε το εξής:

1 στους 4 ανθρώπους θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του μια ψυχική δυσκολία.

Κι όταν λέω 1 στους 4, δεν μιλάω για στατιστικά σε μια κόλλα χαρτί. Μιλάω για το τραπέζι της κουζίνας σου, όπου κάθεστε τέσσερις και γελάτε. Μιλάω για την παρέα σου στο καφενείο, την οικογένειά σου στη φωτογραφία του σαλονιού. Και μια μέρα, ο «στόχος» του αστείου σου θα είναι ο φίλος σου, ή ο αδελφός σου, ή η μάνα σου, ή η γυναίκα σου, ή το παιδί σου, ή εσύ.

Διαβάστε ακόμη: Είμαι όλα όσα δεν έχω ξεχάσω

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Η δημόσια χλεύη απέναντι σε άνθρωπο σπασμένο δεν είναι άποψη, είναι συνενοχή στην καθυστέρηση της φροντίδας, στη μοναξιά και, κάποιες φορές, στην τραγωδία. Το στίγμα σκοτώνει. Όχι θεαματικά για να σοκαριστείς, σκοτώνει σιωπηλά, ύπουλα, αργά. Σε σπίτια με κατεβασμένα ρολά, όπου το φως δεν μπαίνει γιατί το βλέμμα της γειτονιάς, όμοιο με το δικό σου, κόβει πιο βαθιά κι από μαχαίρι. Σε τηλεφωνικές γραμμές που δεν θα καλεστούν ποτέ, γιατί αυτός που ζήτησε βοήθεια θυμήθηκε τα σχόλιά σου και προτίμησε να σωπάσει. Στα βλέμματα που αποστρέφονται, στις παρέες που αλλάζουν θέμα, στις οικογένειες που θάβουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί, γιατί ανάμεσά τους υπάρχουν όντα σαν και του λόγου σου. Σκοτώνει γιατί το διαπόμπευσες. Σκοτώνει γιατί το ξεφτίλισες. Σκοτώνει γιατί άνοιξες το στόμα σου, όταν έπρεπε να το βουλώσεις.

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Όπως πονάει το στομάχι σου όταν έχεις χλαπακιάσει τον αγλέορα, έτσι πονάει και η ψυχή σου. Και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται να πάρεις κάτι για να νιώσεις καλύτερα. Για το πρώτο καμαρώνεις και το λες στους κολλητούς, είναι «κατόρθωμα», βλέπεις, να ντερλικώσεις πέντε αρνιά και δέκα κοκορέτσια. Για την ψυχή σου όμως, ούτε λόγος. Είσαι πολύ σκληρός για να πονέσεις, πολύ αναίσθητος για να ραγίσεις, πολύ μάτσο για να ισοπεδωθείς. Ποιος είσαι εσύ να πας στον… τρελογιατρό; Μέχρι που ο πόνος σε μεταμορφώνει στο φοβισμένο τέρας που είσαι σήμερα. Κι έτσι θα παραμείνεις. Γιατί, βλακάκο μου, θέλει κιλά δύναμης για να παραδεχτείς πως είσαι αδύναμος.

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Υπάρχουν άνθρωποι πίσω από κλειδωμένες πόρτες ψυχιατρείων, που είναι πολύ πιο άνθρωποι από εσένα. Άνθρωποι που κουβαλούν τα σημάδια τους με αξιοπρέπεια, που μιλούν με ειλικρίνεια, που έχουν μάθει να αγκαλιάζουν άλλους χωρίς να μετρούν τα ράκη τους. Και υπάρχουν κι εκείνοι που νοσηλεύτηκαν, πάλεψαν με φάρμακα, θεραπεία και δάκρυα, γιατρεύτηκαν και πέτυχαν όσα εσύ δεν θα πετύχεις ούτε σε εκατό ζωές. Έχτισαν καριέρες, οικογένειες, πρόσφεραν έργο, άγγιξαν ανθρώπους, κέρδισαν θαυμασμό. Εκείνοι ξέρουν πώς είναι να πέφτεις και να σηκώνεσαι, εσύ ξέρεις μόνο πώς είναι να κλωτσάς κάποιον που ήδη είναι πεσμένος.

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Αν η ψυχική κατάρρευση ήταν ντροπή, τότε ντροπή θα κουβαλούσαν ο Winston Churchill που νίκησε τον Adolf Hitler με τον «μαύρο σκύλο» της κατάθλιψης δεμένο στον αστράγαλό του, η J. K. Rowling που έγραψε τον Harry Potter μέσα στα πιο σκοτεινά της χρόνια, ο Stephen Fry που μιλάει δημόσια για τη διπολική του διαταραχή, η Lady Gaga που μετέτρεψε τις κρίσεις πανικού και την κατάθλιψη σε ύμνους που ενώνουν εκατομμύρια, η Ariana Grande που ύστερα από την τρομοκρατική επίθεση στο Manchester έζησε μήνες με μετατραυματικό άγχος και κρίσεις πανικού, η Billie Eilish που έδωσε φωνή στην εφηβική κατάθλιψη και το άγχος, ο Anthony Hopkins που πάτησε στα χαλάσματα του αλκοολισμού και σήκωσε Oscar, η Serena Williams που κατέκτησε τρόπαια ενώ πάλευε με επιλόχειο κατάθλιψη.

Αν ήταν έτσι, βλακάκο, η μισή δύναμη του κόσμου θα είχε πεταχτεί στα σκουπίδια. Γιατί η ντροπή δεν είναι στο να παλεύεις, είναι στο να χτυπάς εκείνον που προσπαθεί να σταθεί όρθιος.

Άκου λοιπόν, βλακάκο. Ο Μαζώ και ο κάθε Μαζώ θα μαζέψει ένα-ένα τα νήματα που ενδεχομένως έσπασαν μέσα του. Θα τα δέσει με κόμπους πιο δυνατούς απ’ ό,τι ήταν ποτέ. Θα βγει στο φως, για να σταθεί και να μιλήσει, ίσως και να σώσει κάτι μικρά τυπάκια σαν εσένα. Κι όταν ανέβει ξανά στη μέση της πίστας για να τραγουδήσει: «Φεύγω, για μένα, να νιώσω καλά, έχω να κάνω ακόμη πολλά», εσύ, αν σου έχει μείνει έστω και λίγη τσίπα, μην χειροκροτήσεις. Τρέξε καλύτερα να κρυφτείς…