Τι απέγινε το καλό γούστο;

Η λεζάντα σε μια σειρά από φωτογραφίες σε αμερικανικό λογαριασμό στο Instagram για το καλό γούστο, τράβηξε αμέσως την προσοχή μου. Δεν χρειάστηκε να διαβάσω κάτι άλλο.
Άρχισα να σκέφτομαι το κιτς παραλήρημα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τις μικρές και μεγαλύτερες τάσεις που δεν προλαβαίνουν να βγουν στην οθόνη για να εξελιχτούν σε κακόγουστα στιγμιότυπα της καθημερινότητας μας. Μπορεί να κατηγορούμε τη μόδα εδώ και δεκαετίες, για έλλειψη πρωτοτυπίας, αλλά μέχρι πρότινος είχαμε να αντιμετωπίσουμε κάποιες ακραίες προτάσεις κάθε έξι μήνες. Τώρα ο ρυθμός έχει αλλάξει και όλα μπερδεύονται στο μίξερ του στιλ ή καλύτερα του εντυπωσιασμού.
Διαβάστε ακόμη: Ο διάβολος έβλεπε Fellini
Αν πάρουμε σαν παράδειγμα τα γούρια για τσάντες που έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή ως αξεσουάρ, τα γούνινα τέρατα Labubu με τα μυτερά δόντια σε διαφορετικές αποχρώσεις, με τον κόσμο της πολυτέλειας να ξεσπά με νέους τρόπους, αναζητώντας εναλλακτικές. Όχι μόνο ρούχα και αξεσουάρ. Μόδα που μάλλον δεν είχε φανταστεί να έχει τέτοια απήχηση ο εικονογράφος Kasing Lung όταν σχεδίαζε τα βιβλία για την τριλογία «Τα τέρατα» του 2015.
Πότε έγιναν ανάρπαστα; Όταν οι λούτρινοι ήρωες συνδέθηκαν με μπρελόκ για να τα κρεμάμε στην τσάντα μας, στα πορτοφόλια μας, στις ζώνες, στο τζιν μας. Σαν γούρια, ίσως και ως αντιπερισπασμό στην πραγματικότητα.
Και κάπως έτσι άλλαξαν και οι καταναλωτικές μας συνήθειες. Μαζί με τα Labubu, είδαμε τον Ralph Lauren να επαναλανσάρει τον αναγνωρίσιμο αρκούδο του, ο οποίος, είναι σίγουρα πιο καλοντυμένος και συμπαθής. Ο Polo Bear ξαναχτυπά λοιπόν. Αναβιώνει και η συνεργασία του οίκου Louis Vuitton με τον Takashi Murakami για να ξαναγεννηθούν σήμερα χνουδωτά τερατάκια και φιγούρες Vivienne Fashionista με αρκουδάκια που φορούν εμμονικά λογότυπα LV.
Τι σημαίνει όμως καλό γούστο το 2025;
Όλα έχουν να κάνουν με το σύγχρονο lifestyle. Πώς θα θυμόμαστε τη δεκαετία του τώρα; Mε γυναίκες με μακριά μαλλιά με extensions, ψεύτικες βλεφαρίδες, υπερβολικές καμπύλες, γαμψά νύχια με στολίδια, και άνδρες ντυμένους με φόρμες και σακάκια επειδή το υπαγορεύει η άνεση της στιγμής, μαζί με την ευκολία της σαγιονάρας και του σορτς στην πόλη.
Και πώς μεταφράζεται το κακό γούστο;
Ο αισθητικός θόρυβος είναι δεδομένος. Ίδιες τσάντες, ίδια φορέματα, ίδιο μακιγιάζ. Γένια, βερμούδες, φανέλες. Μόδα σαν από φωτοτυπικό μηχάνημα με την φιλοσοφία του copy-paste. Αντί να πειραματιζόμαστε και να καινοτομούμε, αντιγράφουμε. Βλέπουμε μια παραφωνία και αντί να την απορρίψουμε, την υιοθετούμε.
Γούστο σημαίνει να αντιστέκεσαι, να επιλέγεις ό,τι σε εκφράζει, όχι αυτό που είναι της μόδας, θεωρείται «in», συγκέντρωσε χιλιάδες likes στο Instagram, αποτελεί τάση στον κόσμο του TikTok.
Η γρήγορη μόδα επιβάλλει κανόνες κι εμείς καλούμαστε, αν προλάβουμε, να τους αποκωδικοποιήσουμε, να τους φιλτράρουμε, να τους προσαρμόσουμε στον τρόπο ζωής μας.
Πριν από χρόνια, μπορούσε κανείς να καταλάβει τι μουσική άκουγε κάποιος και μόνο από τον τρόπο που ντυνόταν. Ροκ, πανκ, ποπ, ρέγκεϊ… Θυμάστε τα τι-σερτ με τις φωτογραφίες συγκροτημάτων; Τα μαλλιά σε στιλ ροκαμπίλι με τζελ, τα ράστα κοτσιδάκια, τα χαβανέζικα πουκάμισα του Elvis Presley, τις ολόσωμες φόρμες των Abba;
Σήμερα στο TikTok αγόρια και κορίτσια χωρίζονται σε διαφορετικές «φυλές». Είναι το «coquette-core» με φιόγκους και πλισέ φούστες και οι «blokette» με ποδοσφαιρικές φανέλες και σορτς για μπάσκετ. Αλλά και η αισθητική «clean girl» και «old money girl» με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οι νέοι καταναλωτές δεν επενδύουν στη μόδα, ούτε αγοράζουν αισθητική. Περιγράφουν τον εαυτό τους ως «πιλάτες και γιόγκα κορίτσι». Δεν ντύνονται σύμφωνα με την προσωπικότητα τους, διαμορφώνουν την προσωπικότητα τους για να ντυθούν.
Με τη μόδα να είναι πιο υπερφωτισμένη από ποτέ είμαστε περικυκλωμένοι από κλώνους με ελάχιστες παραλλαγές. Για την ανάγκη αποδοχής, οφείλω να ανήκω στο κοπάδι. Οι μικροτάσεις είναι παντού. Οι συλλέκτες των Labubu είναι μάλλον αυθόρμητοι. Σε μια εποχή αβεβαιότητας θέλουν να περνάνε καλά. Επιδιώκουν απλώς να χαμογελάσουν, να δουν κάτι που θα τους φτιάξει τη διάθεση, ένα παιχνίδι, ένα γούρι, ένα μικρό, ανώδυνο τέρας. Ένα Labubu που μπορούσε κανείς μέχρι πρότινος να αγοράσει με 10 ευρώ, τώρα δημοπρατείται, κυκλοφορεί ακόμη και ως συλλεκτικό σε «χρυσή» συσκευασία 24 καρατίων με διαμάντια.
Αν είναι άραγε ακόμη μία φούσκα που θα σκάσει στην οθόνη του ΤikTok; Ο χρόνος θα δείξει. Ο Αμερικανός σχεδιαστής μόδας Marc Jacobs, προτού παρουσιάσει τη συλλογή του για το 2026, εμφανίστηκε στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, με μια υπερμεγέθη μαύρη τσάντα Birkin του οίκου Hermes, και ένα Labubu με αμπαλάζ. Η Dua Lipa, η Rihanna, η τραγουδίστρια Lisa από το συγκρότημα των Blackpink δηλώνουν συλλέκτριες. Αν είναι κακόγουστα τα χνουδωτά τερατάκια; Εξαιρετικά. Αν μας κάνουν να χαμογελάμε; Eξαρτάται πάντοτε από τον φόβο που κρύβεις μέσα σου. Ή απλώς τη μουσική που ακούς.