Το στρες έχει γίνει σχεδόν συνώνυμο με τη σύγχρονη ζωή — όλοι το νιώθουμε, όλοι μιλάμε γι’ αυτό, αλλά πόσα από όσα πιστεύουμε είναι πραγματικά αληθινά; Γύρω από το στρες κυκλοφορούν μύθοι που, αντί να βοηθούν, συχνά εντείνουν το πρόβλημα. Με τη βοήθεια των επιστημονικών μελετών, τους αποδομούμε και αποκαθιστούμε την αλήθεια.

Δείτε ακόμη: Πρωτεΐνη: 5 πηγές που δεν είναι κόκκινο κρέας 

1. Είναι πάντα κακό

Το άγχος είναι κεντρικό στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης και η πιο προφανής και ενστικτώδης εκδήλωση. Η αντίδραση «μάχη ή φυγή» σε άμεση απειλή – έχει εξελιχθεί για να μας προστατεύει από τον κίνδυνο. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι μπορεί να μας βοηθήσει να συγκεντρωθούμε. Μελέτη σε παίκτες βιντεοπαιχνιδιών που έπαιρναν μέρος σε ένα τουρνουά διαπίστωσε ότι εκείνοι που είχαν σχεδόν σταθερά επίπεδα άγχους τα πήγαν χειρότερα, ενώ εκείνοι με τη μεγαλύτερη αύξηση είχαν μέτριες επιδόσεις. Οι νικητές έτειναν να έχουν λίγο περισσότερο άγχος, αλλά όχι πάρα πολύ. Ωστόσο, ο προσδιορισμός της «σωστής» ποσότητας άγχους για τον καθένα είναι δύσκολη. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η διεύθυνση μιας ορχήστρας κάνει το σώμα να εμφανίζει πολλαπλά σημάδια εμφανούς στρες. Αλλά αυτό είναι το στρες της ευφορίας, το οποίο είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις.

2. Πρόκειται για ένα σύγχρονο πρόβλημα

Μεγάλο μέρος της σύγχρονης κατανόησης του στρες βασίζεται σε πειράματα με πειραματόζωα που διεξήγαγε τη δεκαετία του 1930 ο Hans Selye. Ο Αυστρο-Ούγγρος γιατρός και ερευνητής, ανακάλυψε ότι η επαναλαμβανόμενη και χρόνια έκθεση στο στρες μπορεί να βλάψει την υγεία. Αλλά ακόμη και οι Βικτωριανοί ανησυχούσαν ότι καινοτομίες όπως τα σιδηροδρομικά ταξίδια και ο τηλέγραφος ήταν υπερβολικές για να τις αντιμετωπίσει ο άνθρωπος. Ο George Miller Beard, Αμερικανός νευρολόγος, στο βιβλίο του American Nervousness (Αμερικανική νευρικότητα) το 1881 κατηγόρησε για το άγχος τα πάντα, από την επιστήμη μέχρι τις πολιτικές ελευθερίες και «την πρωτοφανή ομορφιά της Αμερικανίδας». Είναι το σύγχρονο άγχος χειρότερο; Είναι σίγουρα διαφορετικό. Σε σύγκριση με έναν Βικτωριανό, ένας πολίτης του 21ου αιώνα έχει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και μικρότερο ποσοστό παιδικής θνησιμότητας. Ωστόσο, η υπερφόρτωση με πληροφορίες που προκαλείται από την εξέλιξη της τεχνολογίας είναι ένας νέος τύπος στρες.

Δείτε ακόμη: Μπορείτε να αδυνατίσετε με τη δύναμη της σκέψης; 

3. Η άσκηση βοηθάει πάντα

Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα του στρες. Αλλά άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η άσκηση πολύ υψηλής έντασης μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Σε μια μελέτη οι εθελοντές υποβλήθηκαν είτε σε μια εξαντλητική διαδικασία προσομοίωσης συνέντευξης για δουλειά είτε σε ένα σωματικό τεστ με τη χρήση στατικού ποδηλάτου. Ενώ τα ερωτηματολόγια μετά το τεστ έδειξαν ότι όσοι ανήκαν στη δεύτερη ομάδα θεωρούσαν τον εαυτό τους λιγότερο στρεσαρισμένο, τα επίπεδα κορτιζόλης τους (της ορμόνης του άγχους) ήταν υψηλότερα και παρέμειναν έτσι για ώρες μετά. Η κορτιζόλη από μόνη της δεν αποτελεί πρόβλημα για τον οργανισμό. Παίζει κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της γλυκόζης στο αίμα και λειτουργεί επίσης ως ορμονικό ξυπνητήρι, ανεβαίνοντας σταδιακά κατά τη διάρκεια της νύχτας μέχρι την πρωινή κορύφωση που μας βοηθά να σηκωθούμε από το κρεβάτι. Το πρόβλημα έρχεται με τη χρόνια έκθεση του οργανισμού στο στρες. Μία συμβουλή λοιπόν είναι να προτιμήσετε μία λιγότερο εντατική άσκηση ή ακόμη και γιόγκα. Αλλά όπως πάντα, δεν υπάρχουν σταθεροί κανόνες. Ο καθένας είναι διαφορετικός.

Photo credit: Envato