Συμπληρώματα διατροφής για μαθητές: Έχουν αποτέλεσμα; Τι μπορεί να βοηθήσει

Πολλοί μαθητές και οι γονείς τους αναρωτιούνται αν τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να ενισχύσουν τη μνήμη, τη συγκέντρωση ή την ενέργεια. Είναι όμως αποτελεσματικά;
Η περίοδος των Πανελληνίων Εξετάσεων είναι για τους μαθητές μια από τις πιο απαιτητικές φάσεις της σχολικής τους ζωής. Η πίεση για καλή απόδοση, οι ατέλειωτες ώρες μελέτης και το άγχος για το αποτέλεσμα συχνά οδηγούν σε πνευματική κόπωση και σωματική εξάντληση. Πέρα από τη σωστή διατροφή, τον επαρκή ύπνο και την άσκηση, πολλοί γονείς και μαθητές αναζητούν επιπλέον «βοήθεια» στα διατροφικά συμπληρώματα για να αυξήσουν την ενέργεια και τη συγκέντρωσή τους. Αλλά έχουν όντως αυτά τα σκευάσματα επιστημονικά τεκμηριωμένο όφελος στην απόδοση των μαθητών στις εξετάσεις; Ας δούμε τι υποστηρίζεται και τι λένε οι ειδικοί.
Διαβάστε ακόμη: Ταυρίνη: είναι το next big thing στα συμπληρώματα διατροφής;
Τα πιο διαδεδομένα συμπληρώματα διατροφής και ο ρόλος τους
L-Αργινίνη και Βιταμίνη C
Η L-αργινίνη είναι ένα αμινοξύ που βελτιώνει τη ροή του αίματος, ενισχύοντας την οξυγόνωση του εγκεφάλου και άρα τη συγκέντρωση. Η βιταμίνη C, από την άλλη, δρα ως αντιοξειδωτικό και μειώνει το αίσθημα κόπωσης, προστατεύοντας τα εγκεφαλικά κύτταρα από το οξειδωτικό στρες.
Διαβάστε ακόμη: Συμπληρώματα για τα μαλλιά: Μύθοι και αλήθειες
L-Καρνιτίνη
Η L-καρνιτίνη συμβάλλει στη μετατροπή των λιπαρών οξέων σε ενέργεια, μειώνοντας την πνευματική και σωματική κόπωση – ιδανική για απαιτητικές περιόδους, όπως οι εξετάσεις.
Μαγγάνιο
Παρότι λιγότερο γνωστό, το μαγγάνιο παίζει ρόλο στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών, που είναι απαραίτητοι για τη μνήμη και τη μάθηση.
Βιταμίνη D
Έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στην καλή διάθεση και στη μείωση του άγχους – δύο παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα τη μαθησιακή απόδοση.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Οι βιταμίνες B6, B9 (φολικό οξύ) και B12 είναι απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας και την υγεία του νευρικού συστήματος. Βοηθούν στη διαχείριση του στρες και ενισχύουν τη συγκέντρωση.
Βιταμίνη Ε
Δρα προστατευτικά απέναντι στις ελεύθερες ρίζες και ενισχύει τη μνήμη, ειδικά σε περιόδους πνευματικής υπερκόπωσης.
Έχουν πραγματικά αποτέλεσμα; Η επιστημονική άποψη
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP), η πλειοψηφία των παιδιών και εφήβων που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή δεν χρειάζεται συμπληρώματα διατροφής. Εξαιρέσεις υπάρχουν μόνο σε περιπτώσεις διαγνωσμένων ελλείψεων (π.χ. σιδήρου, βιταμίνης D) ή ειδικών ιατρικών καταστάσεων.
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) προειδοποιεί ότι η αλόγιστη χρήση συμπληρωμάτων χωρίς ιατρική καθοδήγηση ενδέχεται να οδηγήσει σε υπερδοσολογίες και ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Με άλλα λόγια, δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα βελτιώνουν τη σχολική απόδοση σε υγιή παιδιά.
3 πράγματα που θα βοηθήσουν τους μαθητές
Η ισορροπημένη διατροφή, ο ποιοτικός ύπνος και η μείωση του άγχους αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της καλής πνευματικής λειτουργίας.
1. Ισορροπημένη διατροφή: “Καύσιμο” για το μυαλό
Κατά την περίοδο των εξετάσεων, η διατροφή δεν αποτελεί απλώς μια καθημερινή ανάγκη, αλλά σημαντικότατο εργαλείο ενίσχυσης της πνευματικής απόδοσης. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, σίδηρο και μαγνήσιο – όπως τα αυγά, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα πράσινα λαχανικά – βοηθούν στην ενίσχυση της συγκέντρωσης, της μνήμης και της αντοχής. Η αποφυγή επεξεργασμένων τροφών, της υπερβολικής ζάχαρης και της καφεΐνης είναι εξίσου σημαντική, καθώς αυτές οι ουσίες μπορεί να προκαλέσουν απότομες αυξομειώσεις ενέργειας και διάθεσης, επηρεάζοντας αρνητικά τη μελέτη.
2. Ποιοτικός ύπνος: Το μυαλό “μελετά” κι όταν κοιμόμαστε
Ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασική προϋπόθεση για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, το μυαλό επεξεργάζεται και οργανώνει τις πληροφορίες που δέχτηκε μέσα στην ημέρα. Η έλλειψή του μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, μειωμένη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα και κακή διάθεση. Για τους υποψήφιους των Πανελληνίων, η καθιέρωση ενός σταθερού ωραρίου ύπνου (τουλάχιστον 7-8 ώρες ημερησίως) είναι απαραίτητη, καθώς συμβάλλει στην πνευματική διαύγεια και στη μακροπρόθεσμη απομνημόνευση της ύλης.
3. Μείωση άγχους: Ηρεμία για καλύτερη απόδοση
Το άγχος είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός του οργανισμού, ωστόσο σε υπερβολικό βαθμό μπορεί να αποβεί βλαβερός, ειδικά στην περίοδο των εξετάσεων. Η διαχείρισή του είναι καθοριστική για τη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας και της αποτελεσματικής μελέτης. Ασκήσεις αναπνοής, σύντομοι περίπατοι, διαλείμματα με χαλαρωτική μουσική, αλλά και η συζήτηση με φίλους ή γονείς, μπορούν να λειτουργήσουν ανακουφιστικά. Επιπλέον, η σωστή προετοιμασία και ο ρεαλιστικός προγραμματισμός της μελέτης προσφέρουν ένα αίσθημα ελέγχου, μειώνοντας την πίεση.